Mặc dù so với cùng kỳ quý I/2020, cuộc tấn công mạng gây ra sự cố vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam có giảm 20%, song nếu tính từ đầu năm 2021 đến nay, số sự cố tấn công mạng vào các hệ thống tại Việt Nam vẫn đang trong xu hướng tăng nhẹ.

Cụ thể, trong tháng 3/2021, Cục An toàn thông tin đã ghi nhận 491 sự cố tấn công mạng vào các hệ thống tại Việt Nam, tăng 8,15% so với tháng 2/2021. Trong đó, số sự cố tấn công Malware là 180, còn tấn công Phishing và Deface lần lượt là 164 và 147.

Tổng số sự cố tấn công mạng vào các hệ thống Việt Nam được ghi nhận là 326 sự cố trong tháng 1/2021, tăng 3,49% so với tháng trước đó. Con số này trong tháng 2/2021 là 454 sự cố, tăng 39,26% so với tháng đầu tiên của năm nay.

Thống kê của Cục An toàn thông tin còn cho thấy, sau 8 tháng liên tục giảm, trong tháng 3/2021, số lượng địa chỉ IP Việt Nam nằm trong các mạng botnet (mạng máy tính ma – PV) đã tăng nhẹ, lên con số 1.021.545 địa chỉ, tăng 11,34% so với tháng 2/2021.

Tuy nhiên, tính chung trong quý I/2021, số lượng địa chỉ IP Việt Nam nằm trong các mạng botnet vẫn giảm 37,44% so với quý I/2020 và giảm 14,39% so với quý IV/2020.

Theo phân tích của chuyên gia Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng (NCSC) thuộc Cục An toàn thông tin, nguyên nhân số cuộc tấn công mạng và số địa chỉ IP Việt Nam nằm trong botnet tăng nhẹ trong tháng 3/2021 là do các tổ chức, cá nhân tội phạm mạng vẫn đang tăng cường lợi dụng nhu cầu sử dụng mạng Internet của người dùng ngày một gia tăng cũng như sự quan tâm của người dân tới thông tin tình hình dịch bệnh Covid-19. Vì thế, số cuộc tấn công Phishing và Malware vào các hệ thống đã được các nhóm tin tặc gia tăng để lừa đảo, phá hoại và đánh cắp thông tin trái phép. 

Năng lực đảm bảo an toàn thông tin của cơ quan nhà nước đã được nâng cao

Trước đó, chia sẻ với ICTnews, Giám đốc NCSC Trần Quang Hưng cũng đã cho biết, trong năm 2020, tác động của đại dịch Covid-19 đã làm gia tăng đáng kể các nguy cơ mất an toàn an ninh mạng. Dù vậy, trên thực tế do xác định được sớm vấn đề nên chúng ta cũng đã có những bước chuẩn bị và thực thi hiệu quả hơn trong 2020 để giảm thiểu tối đa những nguy cơ trước khi gây ra thiệt hại.

Với riêng khối cơ quan nhà nước, theo đánh giá của NCSC, mặc dù trong một năm vất vả nhiều mặt, nhiều việc cần phải giải quyết, tuy nhiên năm 2020 lại là một năm công tác đảm bảo an toàn, an ninh mạng Việt Nam có nhiều điểm sáng.

Một điểm sáng nổi bật là các cơ quan, tổ chức nhà nước cũng đã có bước tiến mới trong công tác bảo đảm an toàn thông tin tại các bộ, ngành, địa phương. Theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, 100% các bộ, ngành và địa phương đã hoàn thành triển khai cơ bản trung tâm Giám sát và điều hành an toàn an ninh mạng (SOC) và kết nối với hệ thống của Trung tâm NCSC.

Về góc độ các doanh nghiệp, làn sóng “Make in Việt Nam” cũng trở thành kim chỉ nam để các doanh nghiệp an toàn thông tin tiến tới làm chủ công nghệ lõi, mang sản phẩm, dịch vụ chất lượng, tiên tiến ra thị trường. Bên cạnh các sản phẩm truyền thống, năm 2020 cũng ghi nhận nhiều đơn vị phát triển các giải pháp an toàn thông tin dựa trên nền tảng AI, Big Data, Machine learning với khả năng tự phòng vệ, tự phản ứng.

Theo các chuyên gia, xu hướng làm việc online cũng làm tăng khả năng người dùng có thể bị tiếp cận những mối đe dọa trên không gian mạng, nhất là Ransomeware, Phishing.

Dự báo về xu hướng tấn công mạng nổi bật năm nay, vị đại diện NCSC cũng đã chia sẻ, với diễn biến khó lường của đại dịch Covid-19, năm 2021 các cuộc tấn công lừa đảo trực tuyến vẫn rất phức tạp, gia tăng về số lượng và phương thức.

Thậm chí, ngay cả khi giai đoạn hoạt động của dịch Covid-19 được kiểm soát vào năm 2021, những mối đe dọa an ninh liên quan đến Covid-19 vẫn có thể tiếp tục trong một thời gian dài sau đó. Các đối tượng xấu sẽ cố gắng lợi dụng lượng lớn thông tin liên quan đến vaccine, phản ứng của chính phủ và các tổ chức, các tác động lâu dài khác của đại dịch để thực hiện hành vi tấn công trực tuyến.

Các chuyên gia cũng chỉ rõ, tại Việt Nam, việc các doanh nghiệp, tổ chức đang đẩy mạnh chuyển đổi số ở đa dạng các lĩnh vực, từ chính phủ, y tế, giáo dục cho tới du lịch, thương mại… cũng đang đặt ra hàng loạt thách thức mới cho vấn đề đảm bảo an toàn bảo mật.

Để đảm bảo an toàn thông tin mạng, thời gian tới Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT sẽ  tiếp tục tăng cường công tác giám sát, chủ động rà quét trên không gian mạng Việt Nam, đánh giá, thống kê và tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dùng biết và phòng tránh.

Vân Anh

Hacker khai thác lỗ hổng tấn công hệ thống CNTT trọng yếu tại Việt Nam

Trong gần 1 triệu vụ tấn công mạng vào các hệ thống CNTT trọng yếu được Trung tâm An toàn thông tin mạng của Ban Cơ yếu Chính phủ ghi nhận, cảnh báo và xử lý hằng năm, tấn công bằng phương thức khai thác lỗ hổng chiếm hơn 87%.

Giáo viên trường Tiểu học Trung Môn (Yên Sơn) sử dụng sơ đồ tư duy trong giảng dạy.

Theo báo cáo về chuyển đổi sốcủa Sở Giáo dục và Đào tạo, đến nay 100% cơ sở giáo dục trong tỉnh đã sử dụng phần mềm quản lý nhà trường Smas hoặc vnEdu kết nối đồng bộ lên cơ sở dữ liệu ngành của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đồng bộ lên cơ sở dữ liệu ngành IOC của Sở Giáo dục và Đào tạo.

Tỉnh đã trang cấp bổ sung 230 phòng học tin học với trên 500 máy vi tính mới cho các trường tiểu học, THCS, THPT; trang cấp phòng sinh hoạt chuyên môn trực tuyến, dự giờ trực tuyến cho 22 trường tiểu học; trang cấp cho trên 200 trường màn hình tương tác để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới và chuyển đổi số; Quỹ Thiện Tâm thuộc Tập đoàn Vingroup tài trợ 182 bộ máy vi tính cho 8 trường tiểu học, trường liên cấp Tiểu học và THCS trên địa bàn các huyện: Lâm Bình, Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên, Yên Sơn và Sơn Dương với tổng giá trị tài trợ gần 2 tỷ đồng.

Các trường học đã tổ chức kết nối, khai thác, sử dụng có hiệu quả các nền tảng số như: nền tảng dạy học trực tuyến, lớp học trực tuyến, lớp học mở, trường học mở KAV trên nền tảng Khan Academy; xây dựng Kho học liệu số, phần mềm K12 online, phần mềm vnEdu Content school; phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu về trường, lớp, học sinh, cán bộ, giáo viên, nhân viên sử dụng vnEdu, Smas, IOC (trung tâm điều hành giáo dục), hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu ngành; phần mềm quản lý sổ điểm điện tử, học bạ điện tử, quản lý văn bằng chứng chỉ, phần mềm kiểm định chất lượng giáo dục; phần mềm quản lý tuyển sinh đầu cấp;...

Bên cạnh đó, các trường học cũng đã chú trọng phát triển, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu ngành giáo dục (dữ liệu học sinh, nhân sự, cơ sở vật chất, tài chính,…) có tính kế thừa, liên thông giữa các cấp học và với các cơ quan quản lý giáo dục để phục vụ điện tử hóa quá trình quản lý, chỉ đạo, điều hành đảm bảo tiện lợi, chính xác và nhanh chóng.

Những năm gần đây, trường THPT Nguyễn Văn Huyên (TP Tuyên Quang) được coi là điểm sáng trong chuyển đổi số của ngành giáo dục.

Bà Nguyễn Thị Hòa, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ, trong hai năm học 2022 - 2023 và 2023 - 2024 đánh dấu bước chuyển đổi số mạnh mẽ của thầy và trò trong nhà trường. Hiện nay, trong công tác quản lý và dạy học, nhà trường đều ứng dụng hiệu quả các phần mềm hỗ trợ. Nhà trường đã nâng cấp kết nối internet tốc độ cao, mua phần mềm dạy và dự giờ trực tuyến Vmeet.

Giáo viên và học sinh trường THPT Nguyễn Văn Huyên sử dụng màn hình tương tác trong dạy và học.

Nhà trường đã tổ chức hội thảo, tập huấn phát triển năng lực công nghệ số cho cán bộ, giáo viên cụ thể là về sử dụng phòng trực tuyến để dạy học và dự giờ trực tuyến, sử dụng màn hình tương tác, sử dụng phần mềm Mozabook, sử dụng hệ thống quản lý hồ sơ điện tử bằng eDOC,… giúp cán bộ, giáo viên nhà trường nắm vững các công cụ và phương pháp mới trong giảng dạy và quản lý.

Trong quá trình giảng dạy, giáo viên nhà trường đã sử dụng ứng dụng làm bài tập trực tuyến trên K12 Online, sử dụng nền tảng Khan Academy để khai thác câu hỏi trong dạy học môn Toán… Từ năm học 2023 - 2024, nhà trường cũng sử dụng phần mềm quản lý thư viện để học sinh thuận tiện trong việc đọc sách trực tuyến cũng như nhà trường thuận tiện trong quản lý việc mượn, trả sách.

Cô giáo Nguyễn Thu Thủy, giáo viên Tin học của nhà trường cho biết, chuyển đổi số tuy làm cho đội ngũ giáo viên phải tìm tòi, nghiên cứu và tự học nhiều hơn song việc ứng dụng chuyển đổi số cũng nâng cao rất rõ rệt chất lượng công tác dạy và học, làm cho mỗi tiết học thêm sinh động, hấp dẫn đối với học sinh, phát huy được tính sáng tạo của học sinh.  

Tại trường Tiểu học Trung Môn (Yên Sơn) chuyển đổi số không còn là khái niệm chung chung mà đã đi vào từng nhiệm vụ cụ thể, từng tiết giảng dạy của giáo viên và học sinh. Đây là ngôi trường có tỷ lệ học sinh ứng dụng các phần mềm để học trực tuyến cao nhất của huyện Yên Sơn.

Bà Nghiên Lan Thanh, Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, trong công tác quản lý, cán bộ nhà trường ký duyệt trên nền tảng số, duyệt hồ sơ, giáo án các tổ chuyên môn cũng đều trên nền tảng số. Đối với công tác giảng dạy, phần lớn giáo viên sử dụng phần mềm Khan Academy, sơ đồ tư duy, phần mềm “5 phút thuộc bài - Tâm Trí Lực”…

Ngoài ra, mỗi năm học, nhà trường phát động phong trào mỗi giáo viên tự tạo 2 học liệu số để đưa lên kho dữ liệu số của nhà trường và của ngành để phục vụ cho các giáo viên khác trong khai thác tư liệu số dạy học. Từ năm học 2023 - 2024, nhà trường xây dựng cụ thể tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đối số của giáo viên, phân công người thực hiện, nhiệm vụ cụ thể. Trong năm học, nhà trường thường xuyên theo dõi và cuối năm có tổ chức đánh giá.

Theo bà Nghiên Lan Thanh, Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường, chuyển đổi số ở nhà trường bước đầu còn hạn chế do cơ sở vật chất còn thiếu thốn và năng lực ứng dụng chuyển đổi số của một số giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhận thức được những hạn chế này, cán bộ, giáo viên nhà trường đã tích cực hỗ trợ nhau, giao việc cụ thể. Do đó, những khó khăn trên đã từng bước được khắc phục. Ứng dụng chuyển đổi số trong công tác quản lý và dạy học của nhà trường đã giúp công tác quản lý được chặt chẽ, công khai, minh bạch, chuyên nghiệp và công tác giảng dạy được đổi mới, khơi dậy được tinh thần chủ động, sáng tạo của cả giáo viên và học sinh.

Trên cơ sở nỗ lực của các thầy cô, học sinh cùng với sự quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, trang bị kỹ năng, phương pháp của tỉnh, của ngành, chuyển đổi số ở các trường học đang được giáo viên và học sinh tích cực hưởng ứng, tạo ra những chuyển biến rõ nét về chất lượng dạy và học.