Khảo sát kỹ hơn 100 sinh viên này, ông Phượng cho biết, 3/4 các em tự nhận thấy những gì mình được học chỉ đáp ứng được khoảng 75% yêu cầu công việc, chỉ khoảng 2% cho rằng với những gì mình được trang bị có thể đáp ứng 90% yêu cầu doanh nghiệp. “Còn lại chúng tôi phải đào tạo lại”, ông Phượng nêu thực tế.

Theo ông Phượng, các cán bộ được giao hướng dẫn các sinh viên cũng có những đánh giá khá tương đồng với khảo sát. Kết quả này phản ánh thực trạng kiến thức chuyên môn và kỹ năng mềm của sinh viên chưa thật sự đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp.

Ngoài ra, theo ông Phượng, có sự bất cập trong đánh giá sinh viên tốt nghiệp, khi mà tỷ lệ Khá, Giỏi, Xuất sắc của một số trường lên tới 99%. “Ngày xưa, nhiều sinh viên được đánh giá Trung bình nhưng thực hành tốt. Còn bây giờ, thậm chí rất nhiều sinh viên tốt nghiệp loại Xuất sắc nhưng chúng tôi vẫn phải đào tạo lại”, ông Phượng nói.

Từ đó, ông Phượng đề xuất các trường đại học đổi mới nội dung chương trình đào tạo sát với thực tế của doanh nghiệp, tức theo tín hiệu của thị trường chứ không phải đào tạo những cái mà trường có. Các trường cần có chính sách liên kết, mời doanh nghiệp tham gia vào một phần của đào tạo, cấp một số chứng chỉ để sinh viên bắt nhịp được “hơi thở” của doanh nghiệp, thị trường lao động. 

Ông Phượng cũng đề xuất cần xem xét có cơ chế, tiêu chí chung để đánh giá thực chất chất lượng đào tạo của sinh viên hiện nay.

“Tức không để tỷ lệ Xuất sắc và Giỏi quá cao như thế. Bởi khi về đến doanh nghiệp, chúng tôi phải đánh giá lại, rất khó khăn”, ông Phượng nói.

PGS.TS Lưu Bích Ngọc, Chánh Văn phòng Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, cho rằng, phía doanh nghiệp cũng chưa thật sự tích cực tham gia công tác đào tạo cùng các trường đại học. Bà Ngọc dẫn thống kê của Bộ GD-ĐT công bố năm 2021, có 135 trường đại học báo cáo hợp tác với hơn 6.120 doanh nghiệp, trung bình mỗi trường hợp tác với 60 doanh nghiệp.

Tuy nhiên, phần lớn các hoạt động hợp tác là tiếp nhận sinh viên đến thực tập, kiến tập (với tỷ lệ hơn 90%). Hoạt động hợp tác phổ biến thứ hai là tài trợ, trao học bổng (với gần 70% doanh nghiệp tham gia). Còn việc tham gia vào việc xây dựng chương trình đào tạo, giảng dạy tại các trường đại học chỉ có 30%.

Để hạn chế, khắc phục tình trạng đào tạo lại sau khi tuyển dụng, theo bà Ngọc, doanh nghiệp cũng cần thiết lập bộ phận chuyên trách để phản biện, góp phần xây dựng, điều chỉnh chương trình đào tạo của các trường đại học hướng theo nhu cầu sử dụng nhân lực từ phía mình.

Cùng đó, cần có chiến lược “nuôi dưỡng”, “ươm mầm” tài năng tại các trường đại học bằng các hình thức cung cấp học bổng, đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật, tài chính, tuyển dụng trước và sau tốt nghiệp; đặt hàng cơ sở đào tạo giải quyết những vấn đề cần thiết mà doanh nghiệp đang và sẽ có nhu cầu...

Áp lực tự chủ đại học, nhiều hiệu trưởng xin nghỉ việc

Trước đó, các chuyên gia giáo dục nước này đã cảnh báo về khả năng đọc và viết của học sinh tiểu học, THCS ở New Zealand, từ mức xuất sắc nay chạm ngưỡng đáng báo động. Năm 2022, các nhà nghiên cứu nhóm Phúc lợi Cộng đồng New Zealand Education Hub chỉ ra, hơn 1/3 học sinh 15 tuổi nước này có kỹ năng đọc và viết kém.

Họ cho rằng, ngành giáo dục New Zealand cần phải có biện pháp giải quyết tỷ lệ biết chữ thấp đến mức đáng lo ngại như hiện nay. Trước thực trạng trên, các nhà nghiên cứu lo lắng sẽ xảy ra cuộc khủng hoảng.

Do đó, họ kêu gọi chính phủ New Zealand triển khai biện pháp giúp học sinh tập trung trong giờ và cải thiện hiệu suất học.

Lệnh cấm sử dụng điện thoại được các nước Anh, Pháp và Mỹ áp dụng thực nghiệm, kết quả cho thấy khoảng 6,5% tình hình được cải thiện. 

Phát biểu về lĩnh vực giáo dục trong trong bối cảnh dịch bệnh, ĐB Dương Tấn Quân cho rằng việc dạy và học bằng hình thức trực tuyến là một giải pháp kịp thời và cần thiết.

Đáp lại một cách ngoại giao

Rõ ràng bạn cảm thấy cực kỳ khó chịu và tổn thương. Để không khiến cảm xúc tiêu cực châm ngòi cho những phản ứng bất lợi, hãy hít thở sâu khi gặp tình huống này, và cố gắng hết sức để phản ứng chuyên nghiệp. 

Mẫu câu bạn có thể dùng lúc này là: “Cảm ơn anh/chị đã cho em biết. Tất nhiên là em thấy thất vọng vì không được tăng lương thời điểm này. Nhưng em sẽ tiếp tục phấn đấu. Nếu được, nhờ anh chị nói cho em biết những điểm em cần hoàn thiện để đạt tiêu chí tăng lương của công ty”.

Như vậy, một mặt bạn tỏ ra trân trọng với sự chia sẻ của sếp và thể hiện khả năng giữ bình tĩnh khi đối mặt với thử thách. Mặt khác, bạn đã khai mở cho khả năng tiến bộ trong tương lai.

Thảo luận sâu

Hãy tìm hiểu những rào cản khiến cấp trên của bạn không thể tăng lương cho bạn với thái độ quan tâm nhưng không phòng thủ. Chẳng hạn: do bạn đã có mức lương cao nhất so với vị trí của bạn trong công ty rồi, hay hạn ngạch lương đang bị giới hạn… Hãy đặt các câu hỏi mở như:

- Điều gì dẫn đến việc em không được tăng lương vào thời điểm này?

- Để được tăng lương thì hiệu suất công việc phải đạt như thế nào?

- Điều gì em có thể khắc phục để làm tốt hơn?

Việc nhận thêm thông tin chính là dữ liệu để bạn đưa ra quyết định: có nên tiếp tục ở lại và phấn đấu không, hay nên lên kế hoạch rút lui sang một vị trí khác/bến đỗ khác - nơi bạn có thể được đánh giá cao hơn.

Đề xuất phúc lợi thay thế 

Trao đổi với quản lý cũng giúp bạn có được thông tin về các quyền lợi, phúc lợi khác để đề xuất bù đắp cho bản thân. Ví dụ: Cho phép thời gian làm việc linh hoạt hoặc WFH định kỳ; Quà tặng là cổ phiếu; Thay đổi chức danh; Thêm ngày nghỉ phép; Tăng chi phí và thời gian đào tạo; Nâng cấp trang thiết bị…

Tiếp tục giữ kết nối

Sẽ rất trẻ con nếu việc bị từ chối khiến bạn tỏ thái độ lạnh nhạt hoặc tránh mặt sếp. Thay vì thế, hãy coi đây là phần mở đầu của cuộc đàm phán quyền lợi lâu dài. Sau cuộc họp này, bạn hoàn toàn có thể xin một lịch họp tiếp theo để trình bày những kế hoạch làm việc, cùng các tiêu chí bạn cố gắng phấn đấu để được tăng lương trong 6 tháng tới. Sau đó, đề nghị sếp đánh giá và đưa ra các giải pháp phù hợp để tiến trình tăng lương của bạn trở nên hợp lý.

Rõ ràng, sếp sẽ không thể không công nhận rằng bạn là người nghiêm túc về giá trị bản thân (sẵn sàng tiến về phía trước với những quyền lợi xứng đáng), cũng như chuyên nghiệp và đầy chí tiến thủ.

Tìm cách quảng cáo bản thân hiệu quả

Những nhân sự được tăng lương thường là những người gây ấn tượng rõ nét về cống hiến của họ. Vì thế, không thể đợi “hữu xạ tự nhiên hương”, bạn cần làm nổi bật những thành tích, đóng góp của bạn. Có thể bạn đề xuất một ý tưởng nghiên cứu khách hàng trong cuộc họp có các cấp quản lý. Hoặc bạn đại diện nhóm báo cáo một thành tích mà bạn có đóng góp lớn.

Thậm chí, bạn có thể tạo một file báo cáo định kỳ hiệu quả công việc để sếp có thể xem bất cứ lúc nào, trong đó có ghi chú rõ các thành công nổi bật. Miễn sao, đó phải là những thông tin bạn chứng minh được, cũng như cho thấy nó ảnh hưởng tích cực đến khách hàng hoặc kết quả chung của tập thể, chứ không phải chỉ để trông bạn có vẻ nhiệt huyết.

Tìm kiếm người ủng hộ

Sự thành công của bạn trong công việc cần được công nhận bởi những người ngang hàng và cả quản lý của những bộ phận mà bạn phối hợp cùng. Điều đó khiến thành tích của bạn nhìn có vẻ khách quan và đáng giá hơn. 

Điều đó đòi hỏi bạn dành thời gian và công sức để làm thật, tiến bộ thật cũng như cư xử tốt để có đồng minh ủng hộ trên con đường thăng tiến.

Với tâm thế đó, kể cả khi bạn tiếp tục bị từ chối tăng lương vì lý do nào khác, thì bạn cũng đã ‘dắt túi’ một chặng đường đầy kiến thức, kinh nghiệm và thành tích. Ít nhất, bạn đã tự biến lời từ chối tăng lương thành một cơ hội để tiến về phía trước, chứ không phải là một bước lùi.

Vĩnh Phú