“Lấy ví dụ các hệ thống thông tư quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên, chuẩn hiệu trưởng các cấp học, rồi các thông tư về định mức biên chế, số lượng người làm việc, rồi tiêu chuẩn chức danh… chúng tôi luôn luôn quan tâm đến điều đó. Thời gian qua, khi sửa hệ thống thông tư về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên, chúng tôi cũng lấy ý kiến các thầy cô và đã đưa vào dự thảo sửa thông tư một số vấn đề hết sức cơ bản.

Chẳng hạn, đối với giáo viên mầm non, trước kia từ hạng 4 (hạng thấp nhất theo quy định cũ - PV) lên hạng 3 là cần 9 năm. Các thầy cô cho rằng như thế là quá dài và biết bao giờ giáo viên mới lên được đến hạng 3. Trong chùm thông tư sắp tới sửa đổi tới đây, giáo viên mầm non từ hạng 3 (hạng thấp nhất theo quy định mới - PV) lên hạng 2 chỉ còn mất 3 năm. Như vậy đã rút gọn 6 năm”, ông Tuấn Anh cho hay.

“Hay đối với giáo viên tiểu học, THCS hạng 2, trước kia quy định phải trình độ thạc sỹ. Song qua khảo sát, các thầy cô nói rằng điều đó là quá cao và liệu ở cấp học tiểu học, THCS có cần đến trình độ thạc sĩ hay không.

Chúng tôi đã sửa lại quy định là chỉ cần trình độ đại học. Đó là một điểm rất mới”. 

Ông Tuấn Anh cho hay, Bộ cũng sửa Thông tư 16 về vị trí việc làm đối với giáo viên phổ thông công lập và Thông tư 06 đối với giáo viên mầm non công lập. 

“Chúng tôi cũng quan tâm đến việc tính theo vùng miền. Trước đây, các thầy cô biết rằng vị trí việc làm, định mức, số lượng người làm việc là “cào bằng” trên toàn quốc. Nhưng hiện nay, chúng tôi tính theo vùng miền, theo sĩ số của lớp, của địa phương cụ thể”. Theo ông Tuấn Anh, Bộ GD-ĐT cũng nhận thức việc “cào bằng” dẫn đến có thể rất thuận lợi cho vùng thuận lợi nhưng lại gây khó khăn cho vùng khó khăn. 

Luật Giáo dục 2019 cũng đưa ra những quy định mới về chuẩn trình độ giáo viên. Cụ thể, chuẩn trình độ đào tạo của giáo viên mầm non là cao đẳng thay vì trung cấp sư phạm như trước đây. Giáo viên cấp tiểu học và THCS đều phải có bằng đại học trở lên.

Tuy nhiên, ông Tuấn Anh cho biết, Bộ cũng đang đề xuất với Chính phủ có thể tuyển dụng, hợp đồng những giáo viên “dưới chuẩn” theo luật Giáo dục 2015. 

“Bởi ở các vùng sâu, vùng xa, số lượng giáo viên chưa đạt chuẩn còn rất nhiều”, Phó cục trưởng lý giải. 

Trong quá trình triển khai hoạt động nghề nghiệp, các giáo viên nếu có vướng mắc vấn đề gì đều có thể gửi email trực tiếp cho lãnh đạo Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục hoặc có văn bản về Bộ GD-ĐT để được giải đáp. “Chúng tôi cam đoan sẽ trả lời thỏa đáng trong thời gian ngắn nhất”, ông Tuấn Anh nói.

Buổi tập huấn được tổ chức vào sáng nay ngay tại Phòng GD-ĐT huyện Đức Thọ. Thành phần tham gia là đại diện ban giám hiệu các trường, viên chức phụ trách công tác TBTV.

Chị T., một nhân viên TVTB, nhận xét đến nay - 1 tuần sau buổi tập huấn, việc sử dụng phần mềm vẫn rất lúng túng dù doanh nghiệp có nâng cấp vài ứng dụng, đồng thời phân hệ quản lý thư viện cho các cấp học.

"Sau buổi tập huấn, nhân viên TVTB các trường và kỹ thuật viên của đơn vị cung cấp có lập nhóm trên Zalo để giải đáp thắc mắc và hỗ trợ lẫn nhau nhưng tính hiệu quả chưa cao. Bây giờ, các trường phải nhập ltoàn bộ hệ thống thư viện lại từ đầu".

Thầy. H, hiệu trưởng thuộc khối THCS ở Đức Thọ, than dù đây là lần tập huấn thứ 2 nhưng các nhân viên TBTV vẫn rất bỡ ngỡ. Nhiều nội dung bị lỗi và không phù hợp với các cấp học vì đây là phần mềm dùng chung cho tất cả các trường.

Tại huyện Can Lộc, buổi tập huấn diễn ra ngày 2/11 tại Trường THCS Nguyễn Tất Thành.

Cô N., hiệu trưởng một trường tiểu học, cho biết tại buổi tập huấn đã có nhiều ý kiến về những tồn tại của phần mềm. Đến nay, các trường đang rốt ráo "làm quen lại" nhưng kết quả vẫn chưa cao.

“Theo hợp đồng, phần mềm này đã hết hạn bảo hành từ 1 năm trước. Nay tổ chức tập huấn lại là một hình thức chữa cháy cho việc kém hiệu quả suốt 2 năm qua”, thầy H, một hiệu trưởng, nhận định.

Trao đổi qua điện thoại với PV VietNamNet, đại diện công ty CP Thiết bị và giải pháp phần mềm Việt Nam - QT cho biết sau khi nhận được phản ánh, phía công ty đã cử cán bộ kỹ thuật về các trường để hướng dẫn triển khai lại phần mềm.

"Nhiều khi người dùng khó sử dụng hoặc thao tác sai, họ hay tạm định nghĩa là lỗi phần mềm. Trong quá trình tập huấn, các thầy cô đã sử dụng thành thạo, tuy nhiên sau đó có thể nhiều việc hoặc có người luân chuyển dẫn đến việc các thầy cô thao tác lại chưa đúng. Chúng tôi rất cầu thị, một phần nữa do 2 năm qua, dịch bệnh phức tạp nên công việc chưa thực sự sát sao", đại diện công ty này nói.

Cũng theo đại diện công ty, "khi bán phần mềm, chúng tôi cũng rất muốn các đơn vị đều sử dụng tốt, chứ không phải doanh nghiệp viết phần mềm ra mà chỉ bán 1 lần.

Tuy nhiên do tính chất của từng địa phương, có một số trường giáo viên kiêm nhiệm luôn cả cán bộ thư viện, hoặc cán bộ thư viện đã nhiều tuổi nên tiếp cận công nghệ thông tin cũng có nhiều hạn chế.

Phía công ty đã chủ động liên hệ, hỗ trợ nhà trường để phần mềm vận hành tốt. Ngoài ra sẽ cập nhật, điều chỉnh phần mềm thuận tiện hơn cho thao tác sử dụng của người dùng.

Phía công ty xin nghiêm túc rút kinh nghiệm, từ chăm sóc khách hàng cho tới nâng cấp phần mềm. Hiện chúng tôi đã lập các nhóm Zalo để hướng dẫn thầy cô tận tình, thấu đáo".

Sỹ Thông - Thiện Lương

Về thiếu giáo viên, Bộ trưởng cho biết từ nay đến năm 2026 cần bù đắp 107.000 giáo viên. 

"Con số này còn có thể biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc chứ không đứng yên. Đây là số lượng được tính toán cần bù đắp để đảm bảo duy trì hoạt động dạy và học bình thường, và hơn thế là thực hiện các mục tiêu đổi mới, nâng cao chất lượng".

Nguyên nhân, theo Bộ trưởng, do nhiều năm trước đã không đủ giáo viên, số lượng bỏ việc, giảm biên, nhiều năm không tuyển, tuyển ít hơn nghỉ hưu, do thừa thiếu cục bộ, khó điều tiết và do tăng dân số tự nhiên…

Từ tháng 9/2015, tổng số học sinh có trên 19 triệu, nhưng đến tháng 9/2022 số học sinh là trên 23 triệu. Trong khi đó, số giáo viên 9/2015 là 1,156 triệu, đến tháng 9/2022 có 1,227 triệu. Số giáo viên sau 7 năm chỉ nhích hơn 100.000 trong khi học sinh tăng trên 3 triệu. Bộ trưởng cho rằng "Đây là thiếu giáo viên do tăng dân số tự nhiên".  

Bên cạnh thiếu giáo viên do biến động dân số, do dịch bệnh cũng khiến nhiều trường mầm non phải đóng cửa. Do nhu cầu phổ cập mầm non, muốn nâng cao chất lượng không thể duy trì số học sinh quá lớn trên lớp, nếu 60-65 học sinh trên lớp học thì rất khó nâng cao chất lượng dạy và học. Đây cũng là một trong những nguyên nhân thiếu giáo viên.

Ngoài ra, thiếu giáo viên còn do thời gian dài không tuyển được, thiếu nguồn tuyển…

Vừa qua Bộ Chính trị duyệt giao 65.000 chỉ tiêu từ nay tới năm 2026. Riêng năm 2022 duyệt biên chế 27.850 giáo viên, các Sở Nội vụ phối hợp Sở GD-ĐT các tỉnh bắt đầu tuyển dụng giáo viên.  

Bộ trưởng cũng lưu ý ngoài chỉ tiêu mới, các tỉnh tuy thiếu chỉ tiêu nhưng vẫn tồn đọng trên 10.000 chỉ tiêu cũ chưa tuyển được. Ông đề nghị các địa phương vừa tuyển số cũ, vừa tuyển số mới để đáp ứng yêu cầu. Trong số 65.000 chỉ tiêu sẽ tuyển, Bộ trưởng Sơn mong ngành Nội vụ phối hợp với bộ ngành dồn chỉ tiêu cho các năm 2023, 2024. Đây là các năm nhu cầu giáo viên cho các môn học mới rất lớn, nếu đợi sau thời điểm này việc tuyển giáo viên không còn ý nghĩa.

Ông Sơn nhấn mạnh "các địa phương cần tuyển ngay, tránh dồn 2, 3 năm mới tuyển".

Để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, theo Bộ trưởng Giáo dục, một trong những chính sách quan trọng còn là tăng lương. Đây là giải pháp quan trọng giải quyết đời sống và tâm lý cho giáo viên yên tâm công tác.

Bộ trưởng cũng cho hay giáo viên thiếu và bỏ việc nhiều nhất là giáo viên mầm non, chiếm trên 40%. Ông đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên mầm non. Hiện nay phụ cấp này là 35%, vì vậy đề nghị tăng nhóm này tương tự phụ cấp ưu đãi y tế cấp cơ sở lên 100%, nếu không thì tăng tối thiểu lên 70% ngang mức ưu đãi cũ của y tế cấp cơ sở.

“Ngành GD-ĐT đề nghị và hết sức mong muốn nâng phụ cấp ưu đãi, đặc biệt với giáo viên mầm non”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Ông Sơn cũng cho rằng cần phải cân nhắc việc giảm biên chế 10% với giáo viên, đề nghị các địa phương giám sát, thanh tra, kiểm tra đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tiêu cực trong tuyển dụng giáo viên.

Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Bộ trưởng trả lời vấn đề SGK, học phí bằng văn bản sau.

Đại biểu tranh luận 16.000 giáo viên nghỉ việc là bất thường hay bình thường