Người dùng thường đồng ý với các điều khoản và điều kiện mà không đọc nội dung bên trong. Ảnh: Howtogeek.

Khi thiết lập lần đầu hoặc cập nhật lại thiết bị, nhà sản xuất thường đưa ra những điều kiện, điều khoản dài. Đa số mọi người sẽ chọn đồng ý để tiếp tục mà không đọc qua những nội dung quan trọng.

Có nhiều vấn đề phát sinh sau đó. Một số điều khoản, điều kiện buộc người dùng phải tuân thủ quy định do nhà sản xuất đưa ra, đôi khi không phù hợp với luật pháp sở tại. Vì vậy, toàn bộ hợp đồng giữa 2 bên sẽ vô hiệu.

Bạn cũng có thể vô tình đồng ý cung cấp cho nhà sản xuất những thông tin quan trọng, quyền sử dụng dữ liệu cá nhân; cho phép họ xóa, thu hồi các nội dung bạn đã trả tiền, thậm chí cho phép họ khóa thiết bị của mình một cách vô điều kiện.

Khả năng kiểm soát thông qua phần mềm

Nếu bạn mua một món hàng đơn giản, chẳng hạn cây búa, nhà sản xuất sẽ không nói gì về những thứ được phép làm với nó. Họ cũng không có cách kỳ lạ nào đó để kiểm tra việc bạn dùng búa đúng hướng dẫn hay chưa.

Tuy nhiên, các công ty công nghệ lại dễ dàng duy trì quyền kiểm soát đối với sản phẩm sau khi bán ra, thông qua phần mềm. Khi mua điện thoại, người dùng thường nghĩ đến các linh kiện vật lý như camera 32 MP, bộ xử lý Snapdragon, RAM 8 GB… Họ sẽ sở hữu những thứ này, nhưng bản thân chúng không thể hoạt động như một smartphone hoàn chỉnh.

Các sản phẩm bạn thật sự nhận được khi tiêu tốn cho một món hàng cụ thể, từ smartphone, laptop đến TV, đều nằm dưới quyền kiểm soát của công ty tạo ra phần mềm vận hành chúng.

Điều này diễn ra không đồng đều giữa các doanh nghiệp. Apple duy trì quyền kiểm soát chặt chẽ đối với thiết bị, trong khi các nhà sản xuất điện thoại Android có xu hướng cởi mở hơn.

Nhưng quan trọng nhất là người dùng không có quyền sở hữu phần mềm đang chạy trên thiết bị. Họ chỉ được sử dụng nó. Tuy nhiên, các điều khoản có thể thay đổi bất kỳ lúc nào theo ý muốn của công ty cung cấp.

Cục chặn giấy đắt tiền

Điều gì xảy ra khi bạn cầm trong tay một thiết bị mà không thực sự sở hữu, không thể làm gì với nó? Trong một số trường hợp, đó chỉ là một khối nhựa và kim loại vô dụng, đắt tiền.

Oculus Quest 2 là ví dụ điển hình về quyền kiểm soát quá lớn của các công ty sau khi bán ra sản phẩm. Ảnh: Meta.

Ví dụ điển hình là kính thực tế ảo Oculus Quest 2. Gần đây, Meta yêu cầu người sử dụng thiết bị trị giá 399 USD này phải liên kết nó với một tài khoản Facebook đang hoạt động. Họ xác định đó là tài khoản duy nhất, mọi thay đổi trên tài khoản này sẽ liên quan trực tiếp đến Oculus Quest 2.

Do đó, nếu vô tình tài khoản người dùng bị khóa vĩnh viễn hoặc xóa, thư viện game cùng quyền truy cập vào chiếc kính trị giá 399 USD cũng mất theo.

Mọi thứ còn tồi tệ hơn với những chủ sở hữu Oculus Quest đời đầu. Thiết bị được bán ra trước thời điểm Meta buộc kết nối kính với tài khoản Facebook, nhưng sau đó công ty yêu cầu họ phải làm việc này trước thời hạn tháng 1/2023 nếu không sẽ mất quyền truy cập.

Gần đây, Meta đã bỏ điều kiện kết nối tài khoản Facebook với Oculus Quest, nhưng ví dụ trên cũng cho thấy quyền kiểm soát quá lớn của doanh nghiệp đối với sản phẩm họ đã bán ra. Người dùng hoàn toàn ở trong thế bị động.

Người dùng không thể làm gì với iPhone

Với một chiếc máy cắt cỏ hoạt động hoàn toàn bằng cơ học, khi nó bị hỏng, bạn có thể đến cửa hàng bán linh kiện, mua những bộ phận thay thế. Có nhiều lựa chọn, cho phép người dùng cân nhắc giữa giá thành và chất lượng. Họ có thể mua và sửa chữa máy một cách dễ dàng.

Apple muốn kiểm soát hoàn toàn việc sửa chữa iPhone. Ảnh: Howtogeek.

Với iPhone, mọi thứ không diễn ra đơn giản như vậy. Nếu bạn không mua linh kiện chính thức từ Apple, sau khi thay thế chức năng của máy có thể bị giảm. Linh kiện bạn mua giống với sản phẩm do Apple cung cấp về mọi mặt, nhưng khi điện thoại phát hiện ra nó đến từ nguồn khác, công ty sẽ chặn.

Trong nhiều năm, Apple luôn tìm cách ngăn người dùng sửa chữa thiết bị bên ngoài hệ thống do họ vận hành. Thời gian gần đây, mọi việc có vẻ thay đổi theo hướng tích cực hơn. Apple đã đưa ra chương trình sửa chữa tại nhà, giúp khách hàng có thể tự sửa iPhone.

Tuy nhiên, quyền này vẫn chỉ được cung cấp hạn chế, nhỏ giọt. Người dùng chỉ có thể thay thế một số linh kiện nhất định của Apple, với bộ công cụ độc quyền được họ cho thuê.

Đã đến lúc thay đổi

Trong tương lai, mọi thứ có thể thay đổi trên quy mô lớn. Đa số quốc gia ở châu Âu và Mỹ ngày càng đề cao việc thực thi quyền sửa chữa. Quy định trong vấn đề này được siết chặt hơn, buộc các ông lớn công nghệ (bao gồm Apple) phải thỏa hiệp.

Cần thời gian để các quy định pháp luật được thực thi nghiêm túc. Ngay lúc này, người dùng có thể chọn những sản phẩm cung cấp quyền kiểm soát cao hơn. Trên thị trường đã có một số doanh nghiệp bán thiết bị tùy biến dễ dàng.

Laptop của Framework mang đến trải nghiệm thay thế, sửa chữa, linh kiện tương tự máy tính để bàn. Người dùng có thể tự đổi thành phần của máy khi bị hỏng hoặc muốn nâng cấp.

Ý tưởng này không giới hạn trên máy tính. Điện thoại module cũng đã xuất hiện. Fairphone là ví dụ điển hình. Thiết bị này là một smartphone hiện đại nhưng có thể sửa chữa, nâng cấp dễ dàng.

(Theo Zing)

Năm 2016 được cho là mốc thời gian nền móng chuyển đổi số ở Quảng Ninh khi thí điểm dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 tại 13 sở, ngành và 3 địa phương (TP. Hạ Long, TP. Cẩm Phả và TX. Quảng Yên). 

Đến nay, 100% sở, ngành, địa phương đã triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 (tiếp nhận, giải quyết trên môi trường mạng, trả kết quả và thanh toán trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính), tiếp tục triển khai dịch vụ công mức độ 4 (tiếp nhận, giải quyết, trả kết quả và thanh toán qua môi trường mạng).

Từ đầu năm đến giữa tháng 7/2022, đã có trên 80% dịch vụ công trực tuyến phát sinh hồ sơ, hơn 229 nghìn hồ sơ trong tổng số 325 nghìn hồ sơ được tiếp nhận và xử lý trực tuyến, đạt trên 70% (tăng 20% so với cùng kỳ).

Theo bà Lê Thị Quyên - Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ninh, Cổng dịch vụ công của tỉnh Quảng Ninh hiện cung cấp, giải quyết cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp hàng nghìn TTHC.

Những năm qua, dịch vụ công trực tuyến đã giúp người dân, doanh nghiệp thực hiện giao dịch với các cơ quan nhà nước thuận tiện, dễ dàng hơn và tiết kiệm.

Đồng thời, góp phần công khai, minh bạch, tạo thuận lợi tiếp cận, thực hiện TTHC, dịch vụ công trực tuyến “phi” thời gian, địa giới hành chính. Tăng cường giám sát, đánh giá, kỷ luật, kỷ cương, hạn chế và phòng chống tiêu cực.

Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng các video clip hướng dẫn công dân thực hiện TTHC và đăng tải trên các trang mạng xã hội. Tiến tới hình thành kho dữ liệu video clip về giải quyết TTHC để tổ chức, công dân tra cứu.

Ông Nghiêm Quang Tùng - Giám đốc Công ty TNHH Đại lý thuế Tùng Linh (TP. Hạ Long) cho biết, doanh nghiệp này hiện cung cấp dịch vụ cho hơn 200 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, nên thường xuyên thực hiện các TTHC, như thay đổi giấy phép kinh doanh, ngành nghề và các nội dung khác liên quan đến thuế; số lượng hồ sơ giao dịch khoảng 30-50 hồ sơ/tháng.

"Công ty đã thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến từ năm 2016 khi tỉnh thí điểm triển khai hình thức này. Tôi thực sự thấy rất tiện lợi và hài lòng, phương thức giải quyết TTHC tiến bộ và rất minh bạch, đem lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp", ông Tùng cho biết.

Không 'giậm chân tại chỗ'

Cách thức cung cấp dịch vụ công đang dần được chuyển đổi từ phương thức trực tiếp, phân tán “nhiều cửa, nhiều khóa” đến trực tuyến, “không cửa”, từ đó, tăng cường hiệu lực, hiệu quả điều hành, cũng như phục vụ người dân, doanh nghiệp, góp phần hình thành nền hành chính chuyên nghiệp và chất lượng.

Hệ thống thông tin giải quyết TTHC của tỉnh đã cung cấp được 1.831 TTHC dịch vụ công trực tuyến, trong đó 75% dịch vụ công đạt mức độ 4 (1.387 TTHC); tạo sự công khai, minh bạch, thuận lợi, tăng tỷ lệ hài lòng của người dân, doanh nghiệp đối với cơ quan chính quyền các cấp. Trong 6 tháng đầu năm 2022, tỷ lệ tiếp nhận và xử lý hồ sơ trực tuyến trên tổng số hồ sơ giải quyết TTHC cấp tỉnh đạt 67,7%, cấp huyện đạt 55%, cấp xã đạt 56%.

Chính quyền điện tử tỉnh Quảng Ninh trở thành khung tham chiếu của cả nước, đóng góp nhiều kinh nghiệm quý báu cho xây dựng chính phủ điện tử; góp phần tạo dựng vững chắc thương hiệu về môi trường đầu tư, kinh doanh của Quảng Ninh với thứ hạng các bộ chỉ số PCI, PAR Index, SIPAS, PAPI dẫn đầu cả nước.

Đáng chú ý, các trung tâm hành chính công toàn tỉnh Quảng Ninh đã triển khai tích hợp thanh toán điện tử, biên lai điện tử qua Cổng dịch vụ công Quốc gia và nhận được sự ủng hộ của nhiều tổ chức, công dân. 

Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, đã có hơn 20 tỷ đồng được thanh toán trực tuyến đối với các dịch vụ công của tỉnh liên quan đến lĩnh vực đất đai trên Cổng dịch vụ công Quốc gia. 

Để Quảng Ninh tiến thêm những bước đột phá trong cải cách TTHC, làm tiền đề cho hành trình chuyển đổi số, bà Nguyễn Hải Vân - Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh khẳng định, Quảng Ninh sẽ đẩy mạnh tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ và kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức làm việc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, huyện và bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại cấp xã. Phần mềm trợ lý ảo trong giải quyết TTHC, hệ thống phần mềm đánh giá sự hài lòng của tổ chức, công dân đối với cơ quan nhà nước cũng sẽ được triển khai trong thời gian tới.

Phạm Công