Giờ đây, Masri lên tiếng cầu xin các nhà chức trách Australia đưa anh ta cùng gia đình trở về quê nhà. Người đàn ông này chấp nhận đối mặt với án tù lâu năm ở Australia nhưng muốn người vợ đang mang bầu, cũng là người Australia, cùng ba đứa con nhỏ được đưa ra khỏi Syria.

Mohammed Noor Masri (Ảnh: FAIRFAX MEDIA)

Cách đây 1 tháng, Masri đầu hàng lực lượng người Kurd ở Baghouz, nơi cuối cùng còn trong tay IS ở miền đông Syria.

Trường hợp của doanh nhân này đã nêu bật thách thức mà chính phủ Australia đang phải đương đầu trước áp lực của Mỹ và người Kurd là phải hồi hương để xét xử những đối tượng cực đoan đi theo IS. Các nhà chức trách tỏ ra không quan tâm đến chuyện đưa các cựu thành viên IS người Australia trở về nước để xét xử, cũng chưa có bước đi nào hồi hương gia đình họ.

Tổ chức Save the Children ước tính có hơn 2.500 trẻ em nước ngoài, trong đó có nhiều trẻ nhỏ người Australia, đang sống ở các trại dành cho những người từng là thành viên IS ở Syria.

Trong cuộc phỏng vấn chi tiết đầu tiên với một cựu thành viên IS người Australia được thực hiện trong một trại giam ở miền bắc Syria, Masri miêu tả cách thức anh ta bò ra khỏi một hố sâu đã đào cho gia đình mình trú ẩn để gia nhập dòng người rời khỏi Baghouz trong thời gian ngừng bắn. Masri cho biết anh không bao giờ hại chết, tấn công hay bắt ai làm nô lệ. Anh cũng thừa nhận mình sai lầm khi tham gia vào một tổ chức xấu xa.

"[Tôi cảm thấy] ân hận, hối tiếc. Ý tôi là ai mà chẳng mắc sai lầm. Và bạn phải trả giá cho sai lầm của mình", Masri bày tỏ. "Tôi nghĩ đến điều gì giờ đây sẽ xảy ra với mình? Tùy Chúa quyết định. Tôi xin chấp nhận. Tôi chỉ muốn được truy tố ở Australia, theo luật pháp quốc tế, bởi vì bạn có những điều như quyền con người và… công lý, vì vậy mà đó là lựa chọn tôi mong muốn".

Masri cho biết bản thân tới Syria vào tháng 1/2015 không với tư cách một kẻ khủng bố mà là một tín đồ lầm lạc có niềm tin trong sáng vào đạo Hồi. Anh không hay biết gì về sự tàn bạo của IS và cũng không tin vào thông tin báo chí.

Masri, đến từ Sydney, gặp gỡ và cưới Shayma Assaad cũng người Australia ở Syria. Anh trai của cô là bạn của Masri, đã bị giết ở Syria. Cặp đôi có 3 con trai là Alae, 3 tuổi, Dawood, 2 tuổi và  Umayr, 1 tuổi. Assad hiện đang mang bầu đứa con thứ 4.

Trong thời gian gia nhập IS, Masri chưa từng đăng tải trên mạng về trải nghiệm của mình. Nếu được đưa về Australia, người đàn ông này sẽ đối mặt với tội đi tới vùng khủng bố - thủ phủ al-Raqqa của IS ở Syria – và mức án tương ứng là tối đa 10 năm tù.

Masri cho biết anh này tới sống ở vùng đất của IS bởi vì một người bạn đáng tin kể đó là một nơi anh có thể lập gia đình và "tự do hành đạo". 

Dân thường rời khỏi Baghouz trước trận chiến chống IS cuối cùng nơi đây. (Ảnh: Stuff)

Masri từng làm việc ở một bệnh viện, nơi các kỹ năng kinh doanh của anh trong lĩnh vực điều hòa và tủ lạnh được sử dụng. Masri cho biết đã thay đổi cách nhìn nhận về IS sau khi thấy lãnh đạo tổ chức này cắt giảm ngân sách và không cho tư nhân rót tiền nâng cấp bệnh viện. "Họ không muốn thấy sự tiến bộ. Họ không muốn thấy Nhà nước Hồi giáo tiến lên. Cứ như thể họ muốn phá hủy từ bên trong".

Từ đó, Masri giữ im lặng và không dám trốn đi vì nghĩ như vậy sẽ quá nguy hiểm. Anh ta ra khỏi Raqqa trước khi IS bị các lực lượng dân chủ Syria (chủ yếu là dân quân người Kurd được Mỹ và liên quân yểm trợ) đánh bật khỏi vùng đất này. Anh tiếp tục đưa gia đình tới Thung lũng Euphrates cho đến khi IS bị tiêu diệt ở thành trì cuối cùng Baghouz.

Ngoài mong muốn được xét xử ở Australia, Masri muốn con cái anh có thể sống ở quê nhà. "Đó không phải lỗi của các con tôi. Chúng chỉ là những đứa trẻ. Chúng thậm chí còn chưa biết cuộc sống là gì", cựu thành viên IS bày tỏ.

Thanh Hảo

Cụ thể, Trung Quốc sản xuất khoảng 97% quặng đất hiếm, 97% oxit đất hiếm, 89% hợp kim đất hiếm, 75% nam châm boron sắt neodymium (NdFeB) và 60% nam châm coban (SmCo) trên toàn cầu. Mỹ gần như không có khả năng sản xuất và chế tạo đất hiếm nên Washington gần như phụ thuộc hoàn toàn vào Bắc Kinh trong vấn đề này.

Kim loại đất hiếm được sử dụng trong nhiều sản phẩm quốc phòng Mỹ. Ví dụ, mỗi chiếc tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia cần sử dụng tới 4,1 tấn kim loại đất hiếm, trong khi đó tàu khu trục lớp Arleigh Burke sử dụng hơn 2,3 tấn. Hoặc như trong trường hợp của tiêm kích F-35, mỗi chiếc sẽ cần gần 450kg kim loại đất hiếm. Đã có 380 chiếc F-35 được sản xuất và chỉ riêng Mỹ sẽ cần tới tận 2.663 chiếc. Nhật Bản cũng vừa đặt mua thêm 105 chiếc F-35.

Đất hiếm rất quan trọng với quốc phòng Mỹ, ví dụ như với máy bay F-35. Ảnh: Không lực Australia

Tuy nhu cầu đất hiếm của ngành công nghiệp chế tạo vũ khí Mỹ chỉ chiếm 5% nhu cầu của nước này, nhưng tỷ lệ đất hiếm có mặt trong các sản phẩm này là rất cao. Chẳng hạn, người ta sẽ dùng kim loại đất hiếm để chế tạo thiết bị truyền động cho phần cánh tên lửa, các môtơ ổ đĩa lắp đặt trên máy bay, xe tăng, hệ thống tên lửa và trung tâm điều khiển, thiết bị laser rà mìn, trên radar và thiết bị định vị thủy âm trên tàu ngầm, trên tàu chiến, các thiết bị quang học…

Theo Liên minh Công nghệ đất hiếm, các hệ thống điện trên máy bay sử dụng nam châm vĩnh cửu samarium-cobalt (một loại kim loại đất hiếm) để tạo ra dòng điện. Các loại nam châm này rất quan trọng đối với nhiều hệ thống vũ khí quân sự.

Hơn nữa, máy bay sử dụng thiết bị truyền động làm từ nam châm đất hiếm để điều khiển các bề mặt của nó trong quá trình hoạt động. Các bề mặt phủ gốm chịu nhiệt được ứng dụng trên động cơ máy bay nhằm bảo vệ các chi tiết máy làm bằng hợp kim. Lớp phủ gốm duy trì được tính năng chịu nhiệt nhờ vào yttrium oxide, một loại đất hiếm quan trọng giúp ngăn chất chịu lửa zirconia bị biến hình dạng.

Hoặc như chất Terfonal-D là một loại hợp kim đất hiếm làm từ terbium, sắt và dysprosium, được dùng để chế tạo các thiết bị định vụ thủy âm trên tàu chiến mặt nước, tàu ngầm. Các loại trực thăng tàng hình cũng sử dụng Terfonol-D để giảm tiếng ồn từ các cánh quạt.

Số liệu sản xuất đất hiếm trên toàn thế giới năm 2016. Ảnh: USGS

Theo số liệu của Viện Khảo sát Địa chất Mỹ, có đến hơn 80% lượng đất hiếm được nhập khẩu vào Mỹ trong giai đoạn từ 2014-2017 là đến từ Trung Quốc. Chính điều này đã mang lại cho Bắc Kinh một công cụ cực kỳ có lợi trong cuộc cạnh tranh với Mỹ.

Vì thế, hôm 29/5 Bộ Quốc phòng Mỹ đã gửi tới Nhà Trắng một báo cáo, đồng thời cũng thông báo tới quốc hội nước này về kế hoạch tìm kiếm nguồn ngân sách liên bang nhằm củng cố việc khai thác và sản xuất đất hiếm, để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Trước đó, Bộ Quốc phòng Mỹ đã nhiều lần bày tỏ lo ngại về việc Mỹ phụ thuộc vào đất hiếm Trung Quốc. Năm 2018, cơ quan này từng phát hành báo cáo nói về sự dễ bị tổn thương của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ liên quan đến đất hiếm.

Tuấn Trần