Như thường lệ, sau khi chào bố mẹ, anh Mạnh hay bế con gái đầu (3 tuổi) tung lên cao đùa nghịch. Nhưng khác với mọi ngày, tối qua, vừa về nhà, anh Mạnh bỗng ôm ghì lấy đứa con gái đầu rất lâu.

Sau đó, anh thả con gái lớn ra, lại quay sang con gái thứ 2 (6 tháng tuổi) - đang lẫy trên chiếu giữa nhà, với cái ôm  cũng rất chặt. “Tôi thấy con hơi lạ nên hỏi con có đau, ốm gì không. Lúc này, Mạnh trả lời mẹ: “Mẹ ơi, hôm nay con cứu được một mạng người”.

Bà Nhẫn - mẹ anh Ngọc Mạnh. Ảnh: Lê Anh Dũng

“Tôi hỏi dồn con: “Như thế nào con? Là người già hay trẻ em, đàn ông hay phụ nữ? Con tôi chỉ bảo: “Là một em bé, từ trên tầng cao, cao lắm”, bà Nhẫn kể lại.

Theo bà Nhẫn, do hôm qua gia đình bà có việc nên khi con kể chuyện bà cũng không chú ý nhiều mà tập trung vào công việc gia đình. Sáng sớm nay, thấy hàng xóm và truyền thông tới phỏng vấn, chia sẻ niềm vui, người mẹ này mới được con dâu cho xem video.

“Ban đầu xem clip, tim tôi thót lại. Tôi rơi nước mắt vì nghĩ sao con tôi có thể dũng cảm, mạnh mẽ như thế. Sức khỏe con khá yếu, sao con không hô hoán mọi người cùng giúp mà một mình leo lên mái tôn đỡ bé? Lúc đấy, lỡ không đỡ được bé, con lại ngã xuống thì sao. Con là trụ cột gia đình, có vấn đề gì, bố mẹ trông vào đâu? 2 đứa con nhỏ trông vào đâu?”.

Anh Nguyễn Ngọc Mạnh - người cứu cháu bé rơi từ tầng 12A chung cư.

Nhưng người phụ nữ này cũng nhanh chóng tự động viên mình. “Sau đó, khi bình tĩnh lại, tôi nghĩ, trong tình huống ấy ai cũng sẽ như con tôi, cũng sẽ làm như vậy. Đó là tiếng gọi của tình phụ tử. Nhìn thấy tình huống đó, bất cứ ông bố nào cũng sẽ dang tay ra. Con vật còn che chở cho con, huống gì con tôi là đàn ông đã lập gia đình, hiểu được tình phụ tử như thế nào”, bà Nhẫn nói thêm.

Tự hào về việc làm của con nhưng bà Nhẫn cũng chưa hết lo lắng: “Mái tôn lún xuống do sức nặng của 2 người. May mắn, con tôi căn đúng tầm bé rơi. Đấy là một tình huống khó khăn bởi trời mưa gió, mái tôn rất trơn và con cũng không đi giày thể thao, chỉ đi giày bình thường”, người mẹ sinh năm 1971 chưa hết xúc động.

Sau khi cứu được đứa trẻ, anh Mạnh về nhà và đi dự liên hoan cùng những người bạn. Sáng nay, gia đình bà Nhẫn nhận được nhiều cuộc gọi chúc mừng, hàng xóm cũng đến kín cả nhà để chia sẻ niềm vui của gia đình.

Cũng trong sáng nay, bà mới nhìn thấy bàn tay của con. “Tay của Mạnh vẫn tím và sưng, tôi lo lắng khuyên con đi chụp chiếu nhưng Mạnh gạt đi. “Con có làm sao đâu, bong gân một tí thôi”, con tôi nói”.

Theo người mẹ, anh Nguyễn Ngọc Mạnh là người phúc hậu, thương người. Từ năm 2014, anh đi xuất khẩu lao động ở Nhật. Sau 5 năm ở xứ người, anh về quê lập gia đình và học nghề cắt tóc. Năm 2018, anh Mạnh chuyển sang lái xe tải phục vụ việc chuyển nhà, hàng hóa.

“Công việc của Mạnh khá vất vả, đi sớm về muộn, cứ có điện thoại gọi là con lên đường. Con làm nghề này, lòng tôi nơm nớp lo, cứ như "trứng để đầu gậy" nhưng đó là công việc con chọn, mình không thể ngăn cản”, bà nói.

Người mẹ sinh năm 1971 không giấu nổi sự xúc động. Ảnh: Lê Anh Dũng

Đi làm nghề tài xế, anh Mạnh cũng để lại nhiều chuyện "dở khóc dở cười" cho cả nhà.

“Con đi làm về, thấy các cụ già bán rau bên đường lúc đêm hôm, mưa gió là mua hết sạch hàng cho người ta được về sớm. Gia đình không ăn hết rau củ, tôi lại phải đi cho hàng xóm”, bà nói.

Một lần khác, anh Mạnh lái xe về nhặt được một con vịt bị trói chân. Anh mang về nhà, cắt dây trói và ra thả ngoài ao làng.

“Trời tối, Mạnh vẫn ôm con vịt mang ra ao thả. Lần khác, đi đường nhặt được con ba ba, Mạnh cũng mang về nhà thả vào chậu nước. Sau đó, con tôi mang đi phóng sinh”, bà Nhẫn nói về người con trai cả.

Bà Nhẫn cũng kể, Mạnh gầy yếu nhưng thường xuyên đi từ thiện, hiến máu nhân đạo.

“Tôi từng quở con, người gầy thế lấy đâu nhiều máu mà hiến, con vẫn cứ đi”, bà kể với sự tự hào không giấu nổi trong ánh mắt.

Ngọc Trang - Nguyễn Thảo

Hành động đặc biệt của anh Nguyễn Ngọc Mạnh với người phụ nữ lừa đảo trên cầu

“Biết người phụ nữ dắt đứa trẻ trên cầu là dàn cảnh để xin tiền nhưng chồng tôi vẫn cho. Khi tôi cằn nhằn, anh nói: “Anh cho tiền vì thương đứa bé chứ không phải tin người phụ nữ kia”.

Vào kiểm tra, họ thấy mất hai gói mỳ tôm và nồi cơm to bị mở nắp. Chảo cơm chiên đang trên bếp, thằng trộm vừa đập trứng vào. Quay ra hỏi, nó khai không lấy máy móc, chỉ lấy mấy đôi giày và quần áo. Trước đó, nó pha hai gói mỳ tôm ăn hết và tính chiên chỗ cơm này mang về phòng trọ cho thằng bạn cũng đói như nó. "Tụi con nhịn đói cả ngày rồi", tên trộm khai.

Công nhân gọi điện báo, anh Kiệm chạy lên xưởng thì họ đã thả kẻ trộm, chỉ còn hình ảnh trong camera và thẻ sinh viên.

Tôi ước gì họ đừng thả cậu sinh viên đi sớm quá, nán lại chút ít gặp anh Kiệm thì cậu cũng có thêm chút thức ăn và vài đồng tiền để cùng bạn vượt qua ít ngày. Vài người hỏi tôi sao không đi tìm cậu ta, tìm làm sao ở thời buổi giãn cách này.

Tôi tin nhiều người ở Sài Gòn chưa một lần đặt chân vào xóm trọ vùng ven, những ngày này dĩ nhiên càng không, để biết có một phần thành phố nơi những thân phận nhập cư sống thế nào. Và tôi tin có những thị dân chưa chứng kiến người đói, huống chi là cùng lúc nhiều người đói. Trên hành trình thiện nguyện những ngày này, nhóm chúng tôi gặp cả những thanh niên trai tráng xin cứu giúp vì nhiều tháng mất việc.

Đừng mắng họ sao không biết tiết kiệm, bởi một nửa lương đã gửi về quê cho gia đình, còn lại chỉ đủ sống qua ngày trong điều kiện tối thiểu. Lo lắng về nguồn sống và dịch bệnh đã khiến dòng người tự phát kéo nhau rời khỏi TP HCM tăng đột biến những ngày qua, dù các cuộc hồi hương lẻ tẻ đã bắt đầu từ tháng trước.

Và xáo trộn bắt đầu từ đây. Một số tỉnh đón công dân về và tổ chức cách ly chu đáo, có tỉnh thì "dang rộng vòng tay" đón vài trăm người về, trống giong cờ mở rồi lặng lẽ ngưng với hàng nghìn người còn lại; nơi thì cấm cửa công dân từ ngoài ranh giới tỉnh, thậm chí không cho đi qua để về tỉnh khác. Ở nhiều chốt chặn trên các quốc lộ, hàng vạn người vẫn buộc phải quay đầu hoặc mắc kẹt trên đường.

Hôm kia, công an Đồng Nai đã dùng ôtô dẫn đường đưa 1.400 công nhân ở các khu trọ tại huyện Vĩnh Cửu về quê Bình Thuận, Ninh Thuận. Người về quê được xét nghiệm Covid-19 miễn phí trước khi lên đường. Tỉnh này tổ chức ba chuyến dẫn đường cho người về quê. Để đảm bảo an toàn trên hành trình gần 300 km, phụ nữ mang thai, trẻ em, người già được bố trí đi ôtô khách, những người còn lại chạy xe máy.

Cùng ngày, Ủy ban nhân dân Thành phố Biên Hòa đưa 240 công nhân làm việc trên địa bàn về Bình Thuận, Ninh Thuận. Chiều tối hôm đó, Chủ tịch Bình Thuận có công văn phản đối việc Đồng Nai đưa người về mà không trao đổi với ủy ban tỉnh. Cơ quan chức năng huyện Bình Chánh mới đây lập biên bản xử phạt năm người, mỗi người 15 triệu đồng khi họ cố vượt qua chốt kiểm soát dịch để về miền Tây. Cà Mau đã rút lại công văn sau 48 tiếng cho phép người về từ TP HCM, Quảng Ngãi ra văn bản không nhận công dân về từ vùng dịch.

Vì vậy, hàng ngàn người đã rời TP HCM, đang trên đường về quê sẽ "ra đường" đúng nghĩa, bởi họ không thể quay lại TP HCM do lệnh cấm. Vậy họ về đâu?

Trước tình hình trên, Thủ tướng ngày 31/7 đã ra Công điện để tháo gỡ bất cập trong việc tổ chức và quản lý các dòng người hồi hương. Người đứng đầu chính phủ yêu cầu "kiểm soát nghiêm ngặt và thực hiện ngay các biện pháp hỗ trợ cần thiết về đời sống, y tế để người dân an tâm ai ở đâu ở đấy".

Công điện yêu cầu các tỉnh tuyệt đối không để người dân di chuyển khỏi tỉnh, thành nơi cư trú từ sau ngày 31/7/2021 tới khi hết giãn cách, trừ những người được chính quyền cho phép. Với người dân đã rời khỏi tỉnh xuất phát đến địa bàn tỉnh khác, các tỉnh liên quan phải tổ chức đón, đưa về địa phương đích đến bảo đảm an toàn. Các địa phương tổ chức hỗ trợ ngay, đủ lương thực, thực phẩm cho tất cả lao động nghèo, mất thu nhập, không còn dự trữ. Không để người dân nào thiếu ăn, thiếu mặc.

Trước đó, Thủ tướng nhiều lần nhắc lại tính chủ động và trách nhiệm của những người đứng đầu các tỉnh, thành. Luật cũng đã quy định rõ việc phân quyền cho chủ tịch ủy ban nhân dân các địa phương đối với các biện pháp kiểm soát dịch bệnh. Nhưng chúng ta vẫn thấy cảnh nơi thì cho phép và nơi thì cấm đoán như vừa qua.

Có thể từ hôm nay, theo Công điện, dòng hồi hương sẽ giảm xuống theo tinh thần "ai ở đâu ở đấy". Nhưng những người nghèo ở TP HCM phải được hỗ trợ ngay để có thể an tâm ở trong nhà bằng nguồn ngân sách cộng thêm sự tiếp tế thiện nguyện của cộng đồng. Ai đã về quê xin hãy tạo điều kiện để họ được về đến nhà với sự giám sát và hỗ trợ của chính quyền.

Công điện yêu cầu việc "thực hiện thực chất, hiệu quả các biện pháp cụ thể phòng, chống dịch". Thực chất với những người như "tên trộm" ở xóm tôi, là xác định chính xác nguồn lực hỗ trợ người nhập cư và công nhân với thủ tục đơn giản nhất bằng nhu yếu phẩm từ kho dự trữ của nhà nước và tiền mặt. Họ đang chờ đội ngũ cứu trợ và cung ứng kịp thời.

Đáng lẽ Chính phủ không cần một Công điện nhắc nhở lại nếu lãnh đạo đồng cấp giữa các tỉnh đã phối hợp ăn ý với nhau thời gian qua. Và trên con đường chống dịch còn dài, hy vọng sẽ không còn những mệnh lệnh được ban hành khiến đồng bào chạnh lòng nghĩ mình là mối đe dọa dịch bệnh thay vì được chia sẻ là người cùng cảnh ngộ.

Lo lắng đủ rồi, tất cả chúng ta sẽ ấm lòng hơn nếu không còn những chuyến xe phải rời thành phố vì không còn cái ăn, và cũng không còn những chuyến xe phải quay đầu.

Đức Hiển

Đây cũng là dịp để các diễn viên, nghệ nhân cồng chiêng gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong việc phục hồi, truyền dạy và phát huy nghệ thuật cồng chiêng đặc sắc của các dân tộc.

Ông Phạm Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết, đối với đồng bào các dân tộc thiểu số, cồng chiêng là nhạc cụ, phương tiện diễn tấu dân gian quan trọng mang nhiều giá trị văn hóa, gắn bó mật thiết trong đời sống sinh hoạt tinh thần.

Trong những năm qua, tỉnh Bình Định luôn ưu tiên dành nguồn lực đầu tư hỗ trợ cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các địa phương triển khai thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2030". 

Việc đầu tư kinh phí mua sắm trang bị cồng chiêng cho các thôn, làng đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh đã tạo điều kiện cho đồng bào được hưởng thụ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình thông qua các hoạt động văn hóa, lễ hội, tết truyền thống, sinh hoạt cộng đồng tại địa phương.

Qua đó tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số, khích lệ sáng tạo những giá trị văn hóa mới, phát huy vai trò của đồng bào các dân tộc thiểu số trong xây dựng và phát triển đời sống văn hóa; góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Tại Liên hoan văn hoá cồng chiêng các dân tộc thiểu số tỉnh Bình Định lần thứ II – 2023, người dân sẽ được thưởng thức những tiết mục biểu diễn đặc sắc với những sắc thái văn hóa truyền thống của các dân tộc Chăm, Bana, H’rê thông qua phần thể hiện khéo léo, tài hoa của các diễn viên, nghệ nhân.

“Tôi mong rằng các đơn vị tiếp tục phát huy những tiết mục, nội dung trình diễn tại Liên hoan lần này để đưa về địa phương phục vụ, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, tiếp tục nhân rộng các mô hình, câu lạc bộ, đội cồng chiêng tiêu biểu, nòng cốt ở các địa phương, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc”, ông Tuấn nói.

Diễm Phúc