Nói đến đặc sản Ninh Bình là nói đến những món ăn dân dã, bình dị như mắm tép Gia Viễn, cơm cháy, thịt dê, rượu Kim Sơn… Nhưng nơi đây còn được biết đến với những món đặc sản được vua chúa thời xưa thưởng ngự. Một trong số đó chính là canh rau sắng cá tràu.Cá tràu hay cá trèo đồi, cá cửng là những cái tên khá xa lạ với thực khách, nhưng nó lại là tên của một loài cá quý rất quen thuộc với người dân Ninh Bình.
Cá tràu thuộc họ cá quả, mình tròn lẳn, sinh sống chủ yếu trong các khe đá. Vào mùa đông, dù nước cạn đến đâu chúng cũng đào sâu hang xuống để sinh sống, ăn loại đất sét và ngủ suốt mấy tháng liền, khi mùa mưa tới thì mới xuất hiện.
 |
Thịt cá tràu rất chắc và vô cùng thơm ngon. |
Chúng chỉ sống ở vùng hang động ngập nước thuộc xã Ninh Hải và Tổng Trường Yên, huyện Hoa Lư với số lượng hạn chế. Cá tràu rất khỏe, có khả năng trườn trên đá để lên những điểm cao hơn như khe nước ven lưng chừng đồi, vì thế chúng còn có tên gọi khác là cá trèo đồi.
Tương truyền, cá tràu đã có từ thời vua Đinh Tiên Hoàng. Xưa kia, người dân kinh thành Hoa Lư mỗi khi bắt được loài cá này đều phải cống nạp cho vua, nếu tự ăn sẽ bị coi là phạm thượng.
Cá tràu được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như cá tràu nướng, cháo cá tràu nhưng đặc sắc và hấp dẫn nhất đó chính là canh rau sắng cá tràu.
 |
Chỉ riêng cá tràu ở vùng núi đá vôi Hoa Lư, Ninh Bình mới có được thứ thịt thơm, dai, ngọt đặc trưng. |
Rau sắng, hay còn gọi là rau ngót rừng, có lá xanh thẫm, bóng mỡ. Rau sắng là loại cây thân gỗ, mọc tự nhiên trên cheo leo núi đá vôi. Sắng là loại rau thử thách con người, bởi muốn hái rau sắng, người đi rừng phải thông thuộc địa hình, leo trèo giỏi, tốn bao mồ hôi, công sức.
Mùa rau sắng bắt đầu từ tháng Hai đến hết tháng Ba âm lịch và có giá bán khá đắt. Thậm chí ở chùa Hương (Mỹ Đức, Hà Nội), có thời điểm giá rau sắng lên đến 1 triệu đồng/kg.
Sở dĩ loại rau này có giá đắt như vậy là bởi từ khi trồng đến lúc cho lần thu hoạch đầu tiên phải mất từ 3-5 năm và sau 10 năm mới được thu hoạch với số lượng lớn. Rau sắng thường mọc trong rừng sâu, trên những vách núi cao. Càng là những cây mọc trên vách núi cao thì tuổi đời cây càng cao, chất lượng rau càng ngon ngọt lạ thường.
 |
Dường như, từng lá rau, đọt rau đều chắt lọc từ đất trời, từ gió núi để gom lại những tinh túy và gửi tới con người vị thanh khiết, vị ngọt bùi đến say lòng. |
Rau sắng sử dụng lá non, đọt thân, hoa và quả để chế biến. Những người sành ăn không bao giờ nấu rau sắng ăn suông. Họ dùng lá non, đọt thân nấu canh với cá, thịt lợn, hay tôm nõn... để dậy lên vị ngon khó tả.
Rau sắng thường được nấu với cá rô, cá quả nhưng đặc trưng nhất vẫn là rau sắng nấu cá tràu vì khi hai nguyên liệu hòa quyện sẽ giữ được vị thơm, săn chắc của thịt cá. Khi nấu canh sắng với cá tràu, người Ninh Bình không cần dùng đến gia vị, bởi chỉ riêng vị ngọt của sắng cũng đủ khiến món ăn vương vấn nơi đầu lưỡi.
 |
Canh rau sắng cá tràu nấu rất đơn giản nhưng có vị ngon, ngọt và ngậy |
Hàng năm người dân vùng đất cố đô vẫn tổ chức lễ hội và làm món canh rau sắng cá tràu để thắp hương, cầu mong cho mọi việc ấm êm, mùa màng tươi tốt.Từng một thời là món đặc sản nức tiếng dành để cho bậc vua, chúa thưởng thức, song đến nay, loài cá tràu quí hiếm này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Tại một số nhà hàng ẩm thực ở xã Ninh Hải, khu du lịch Tam Cốc - Bích Động có phục vụ món đặc sản này và được nhiều thực khách ưa thích. Cá được bán với giá 150.000 - 200.000 đồng một kg.

Hai món ăn của Đà Lạt lọt Top 100 ẩm thực đặc sản Việt Nam
Hội kỷ lục gia Việt Nam vừa công bố danh sách Top 100 món ăn đặc sảntiêu biểu của Việt Nam (2011 - 2016), trong đó có 2 món ăn là canh Atisohầm giò heo và bánh ướt lòng gà của TP Đà Lạt - Lâm Đồng.
" alt=""/>Món ngon: Ngon ngọt canh rau sắng cá tràu tiến vua ở Ninh Bình

- “Khi ở Nhật, tôi cứ nghĩ chỉ cần chăm chỉ làm ăn, gom góp tiền rồi gửi về cho gia đình là tròn nghĩa vụ. Không ngờ, khi có tiền ở nhà lại nảy sinh lắm chuyện đau đầu”, anh Tô Văn Hưng, công nhân XKLĐ tại tỉnh Wakayama, Nhật Bản, tâm sự.Anh Hưng cho biết: “Khi quyết định nộp hồ sơ đi Nhật Bản, tôi đã lường trước những khó khăn, mâu thuẫn có thể xảy ra ở nhà. Tuy nhiên, bố mẹ, anh em, vợ con đã động viên tôi rất nhiều.
Trước ngày đi, cả gia đình tôi có buổi họp mặt. Bố mẹ tôi hứa sẽ giữ gìn sức khỏe, yêu thương đùm bọc và chăm sóc vợ con tôi để tôi yên tâm làm việc. Vợ tôi cũng hứa sẽ chăm sóc, lo toan cho gia đình chồng như khi có tôi ở nhà.
Bởi vậy, tôi rất yên tâm ra đi nhưng thực tế luôn có những tình huống bất ngờ", anh Hưng nói.

|
Anh Hưng, anh Quang đều đang lao động tại Nhật, chấp nhận xa nhà vài năm để lo cho gia đình cuộc sống tốt hơn. Ảnh: FBNV |
Lúc anh Hưng mới đi, vợ anh và bố mẹ rất hòa thuận. Nhưng khi anh bắt đầu tích cóp được tiền gửi về thì mâu thuẫn gia đình bắt đầu nảy sinh.
“Mỗi khi gửi tiền về, tôi đều dặn vợ trích ra một ít để biếu bố mẹ hai bên. Vợ tôi cũng làm theo nhưng lại không công bằng. Cô ấy biếu bố mẹ vợ hai phần thì biếu bố mẹ tôi một phần.
Ở quê, nhà bố mẹ vợ và bố mẹ tôi chỉ ở cách nhau 3 km. Mỗi lần vợ tôi mang biếu tiền, các cụ đều khoe với hàng xóm. Dần dần chuyện vợ tôi biếu bố mẹ chồng bao nhiêu, biếu bố mẹ đẻ bao nhiêu đều đến tai bố mẹ hai bên”, anh kể.
Bố mẹ vợ được biếu nhiều hơn thì phấn khởi nhưng bố mẹ anh Hưng thì phật lòng. Mẹ anh gọi điện cho anh, nói bóng gió nhưng anh Hưng không hiểu nên không góp ý với vợ. Từ đó, mâu thuẫn mẹ chồng nàng dâu cứ ngày càng lớn dần.
Cứ vài ngày, mẹ anh lại điện thoại cho anh, bà trách vợ anh không biết đường ăn ở. Vợ anh Hưng cũng cũng "tố" lại, kể chuyện mẹ chồng hay để ý soi mói con dâu.
Lần tiếp theo anh gửi tiền về, mẹ anh Hưng đã gọi điện chửi anh té tát. Bà nói bằng giọng giận dỗi chuyện vợ anh luôn coi trọng nhà ngoại nên biếu nhà ngoại nhiều hơn.
“Lúc đó, tôi mới giật mình hiểu ra mọi chuyện. Tôi điện cho vợ khuyên vợ nên khéo léo và công bằng hơn để bố mẹ không phải nghĩ ngợi. Tuy nhiên, vợ tôi gào lên, cô ấy giải thích cho việc biếu ít biếu nhiều là vì ông bà ngoại luôn giúp đỡ mẹ con cô ấy. Cái gì ông bà cũng mang cho cháu trong khi bố mẹ chồng thì không.
Đã vậy, cô ấy cho rằng, bố mẹ chồng lại hay soi mói và nói xấu con cái… Hôm qua, chỉ vì chuyện biếu ít biếu nhiều, bà còn định tát vào mặt con dâu khi con dâu cầm tiền đến biếu.
Tôi nghe xong và nói, chuyện tiền nong rất nhạy cảm, bố mẹ hai bên ở gần nhau nên phải cư xử khéo léo và công bằng. Có như vậy các cụ mới không tự ái…
Vợ tôi ban đầu không nghe, cô ấy giận lây sang mẹ chồng chuyện bà tị nạnh tiền nong với con trai. Vì thế, tôi mệt mỏi và đau đầu vô cùng. Một thời gian sau, vợ tôi cũng dần thay đổi...”, anh Hưng trải lòng.
Cùng cảnh đau đầu vì chuyện tiền nong gửi về, anh Nguyễn Minh Quang (công nhân XKLĐ tại tỉnh Aichi, Nhật Bản) thì khổ sở vì bị vợ phát hiện chuyện gửi tiền riêng cho bố mẹ mình.
Anh Quang kể: “Gia đình tôi khó khăn, bố mẹ tôi lại đang nuôi 2 em ăn học (một em học đại học, một em học cấp ba). Vì thế, mỗi lần gửi tiền về cho vợ, tôi dặn vợ biếu bố mẹ và cho các em chút tiền học phí. Tuy nhiên vợ tôi không nghe. Tôi gửi về bao nhiêu, cô ấy gom tất cả lại và mang đi gửi tiết kiệm.
Nghĩ thương bố mẹ và không muốn vợ nghĩ ngợi, thỉnh thoảng, tôi gửi vào tài khoản em gái cho mẹ tôi 2 - 3 triệu để mẹ chi tiêu. Gửi đến lần thứ 3 thì vợ tôi phát hiện. Cô ấy điện thoại cho tôi làm ầm ĩ và nhìn bố mẹ tôi với con mắt coi thường. Từ đó, mâu thuẫn mẹ chồng nàng dâu, vợ chồng cứ nổ ra liên tiếp".
“Tôi ở xa vừa vất vả làm việc vừa đau đầu vì mâu thuẫn gia đình. Sau này, tôi phải rút ra kinh nghiệm cho mình, sử dụng đồng tiền cũng phải khéo léo để không phật lòng ai”, anh Quang nói thêm.
Bàn về chuyện khó xử của anh Hưng và anh Quang, Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Thanh Hà, Tổng đài tư vấn tâm lý 1088 cho rằng, cả 2 anh đều có ý rất tốt và biết nghĩ cho gia đình, vợ con. Tuy nhiên cách xử lý của cả hai anh chưa dứt khoát và khéo léo nên dẫn đến những mâu thuẫn không đáng có. Ở trường hợp của anh Quang, nếu muốn gửi tiền cho mẹ, anh có thể bàn bạc với vợ và nói thẳng với vợ rằng, đó là trách nhiệm của anh với bố mẹ và các em. Tuy nhiên khi gửi tiền cho bố mẹ đẻ, anh cũng nên có trách nhiệm và quan tâm đến gia đình vợ. Sẽ không có người vợ nào có thể có ý kiến nếu như cách cư xử của anh công bằng giữa hai bên nội ngoại. Đối với trường hợp của anh Hưng, có thể hiểu, bố mẹ anh thấy tự ái và tủi thân thế nào khi đồng tiền của con trai gửi về luôn được con dâu ưu ái gia đình bên ngoại. Vì thế, trong trường hợp này, anh Hưng cũng đáng trách vì anh đã quá vô tâm, không hỏi han rõ ràng chuyện biếu xén bố mẹ hai bên. "Tiền nong là chuyện rất nhạy cảm, vì thế, ứng xử với nó phải khéo khéo. Nếu không, mâu thuẫn xảy ra là chuyện đương nhiên”. |
Nước mắt mặn chát của người Việt sau đồng lương nghìn đô ở Nhật" alt=""/>Nhà chồng, nàng dâu bất hòa vì bọc tiền con trai đi Nhật gửi về