Ngày 15/9, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch & Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ liên quan nghiên cứu, đánh giá kỹ tác động, hoàn thiện hồ sơ đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư, báo cáo Chính phủ xem xét quyết định.

Trao đổi về việc sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư luật sư Đoàn Trọng Bằng, Giám đốc Công ty Luật Black&White cho biết, theo báo cáo gửi Chính phủ ngày 29/9 của Bộ Tư pháp nội dung đề xuất sửa đổi điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư đang có hai hướng:

Một là, theo đề xuất của Bộ Kế hoạch và đầu tư trên cơ sở tiếp thu ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng sửa đổi, bổ sung quy định này theo hướng các doanh nghiệp chỉ cần sở hữu quỹ đất ở hoặc các loại đất khác “phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai” sẽ được lựa chọn là chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại.

Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, BĐS không xin Chính phủ hỗ trợ tiền mà chỉ xin Nhà nước tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật

Hai là, Bộ Tư pháp đề xuất sửa đổi theo hướng doanh nghiệp cần sở hữu quỹ đất ở hợp pháp hoặc các loại đất khác “phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở phê duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai”.

Theo luật sư Bằng, thực tiễn, số ít các nhà đầu tư khi thực hiện dự án nhà ở thương mại mới có quyền sử dụng đất ở hợp pháp để đầu tư xây dựng dự án bởi hầu hết các dự án khu đô thị lớn thường cách xa trung tâm nơi chỉ có các loại đất phi nông nghiệp (không phải là đất ở).

“Nếu điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư được sửa đổi theo đề xuất của Bộ Kế hoạch và đầu tư doanh nghiệp chỉ cần sở hữu quỹ đất “phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất” thì vừa giải quyết được vấn đề quản lý nhà nước là quản lý đất đai theo quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đồng thời tháo gỡ được  khó khăn cho các nhà đầu tư muốn thực hiện dự án nhà ở thương mại mà chỉ có loại đất khác không có đất ở” – luật sư Bằng đánh giá.

Cũng theo luật sư việc sửa đổi theo đề xuất trên còn giúp tăng nguồn cung nhà ở thương mại cho người dân, góp phần giảm giá nhà đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế trong nước và thế giới bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid 19; tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước và khai thác được nguồn lực đất đai: có nhiều dự án sẽ được triển khai hơn nguồn thu của ngân sách sẽ tăng thêm thông qua việc thu tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp.

Trong khi đó, trường hợp sửa đổi điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư theo hướng của Bộ Tư pháp tại báo cáo gửi Chính phủ ngày 29/9/2021 bổ sung nội dung: “đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở”, luật sư cho rằng dễ gây hiểu lầm là nhà đầu tư phải chuyển đổi mục đích sử dụng của 100% quyền sử dụng đất thành đất ở mới được lựa chọn là chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại.

“Theo quy định của pháp luật về đất đai để được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở thì nhà đầu tư phải là chủ đầu tư và cần phải thực hiện rất nhiều thủ tục theo quy định của pháp luật về Đầu tư, Quy hoạch, Xây dựng, Môi trường trước khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất như: Quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư; lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, Báo cáo đánh giá tác động môi trường, Lập và thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng……..

Như vậy sẽ lặp lại vướng mắc về công tác chuẩn bị đầu tư cho các nhà đầu tư dự án nhà ở thương mại trong gần 1 năm theo quy định của Nghị định 30/2021/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn Luật Nhà ở với quy định là nhà đầu tư phải có đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở” – luật sư phân tích.

Sửa luật, kéo giảm giá nhà

Theo Giám đốc Công ty Luật Black&White, việc sửa đổi điểm c khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư theo hướng đề xuất của 3 Bộ Tài Nguyên và môi trường, Xây dựng, Kế hoạch và đầu tư là nhà đầu tư có “đất ở hợp pháp hoặc các loại đất khác phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai” là phù hợp và tháo gỡ được vướng mắc cho các doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở thương mại.

“Việc sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư theo hướng nêu trên là một sửa đổi rất quan trọng đối với các nhà đầu tư dự án nhà ở thương mại, đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, khai thác được tối đa nguồn lực đất đai, đồng thời tăng nguồn cung cho thị trường bất động sản, góp phần vào việc giảm giá nhà ở trong thời gian tới” – luật sư Bằng nói.

Đặt ra ý kiến quan ngại cho rằng việc sửa đổi, bổ sung điểm c Khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư mở rộng thêm việc công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại đối với các trường hợp nhà đầu tư có 100% đất nông nghiệp, hoặc có 100% đất phi nông nghiệp không phải là đất ở, thì sẽ dẫn đến làm thất thu ngân sách nhà nước, làm thất thoát tài sản công và nguồn lực từ đất đai. Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch HoREA cho hay, quan ngại này không có cơ sở, mà chính việc chậm sửa đổi, bổ sung điểm c Khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư mới là tác nhân làm sụt giảm nguồn cung dự án nhà ở thương mại dẫn đến làm sụt giảm nguồn thu ngân sách nhà nước, làm chậm việc đưa đất vào sử dụng gây lãng phí tài nguyên đất đai.

Số liệu của HoREA cũng cho thấy các dự án nhà ở thương mại tại TP.HCM hiện nay gồm 3 nhóm. Nhóm 1 là các dự án có 100% đất ở chiếm số lượng rất ít, không quá 5% tổng số dự án nhà ở thương mại.

Nhóm 2 là các dự án có đất ở và các loại đất khác chiếm khoảng 80% tổng số dự án nhà ở thương mại.

Nhóm 3 là các dự án có đất nông nghiệp hoặc có đất phi nông nghiệp không phải là đất ở thường có quy mô diện tích lớn, chiếm khoảng 10% tổng số dự án nhà ở thương mại.

Vì vậy, theo Hiệp hội việc sửa đổi quy định của Luật đầu tư năm 2020 thời gian tới sẽ "cởi trói" cho hàng trăm dự án nhà ở thương mại đang bị ách tắc trên cả nước.  

Hiện các bộ, ngành liên quan đều đã có công văn nêu ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung Điểm c Khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư. Thị trường BĐS đang trông chờ việc sửa đổi sẽ được Bộ Tư pháp trình Chính phủ trong thời gian tới.

Huỳnh Anh

Bộ Xây dựng đề xuất sửa luật, cò đất hết cửa náo loạn thổi giá ăn chênh

Theo Bộ Xây dựng hiện có không ít môi giới bất động sản yếu kém về chuyên môn, đạo đức làm ăn “chụp giật”, gây thiệt hại cho khách hàng khi tư vấn không đúng, thậm chí còn lũng đoạn thị trường, góp phần gây ra những cơn “sốt ảo”.

Xã Hướng Đạo, huyện Tam Dương tỉnh Vĩnh Phúc những ngày cuối năm 2020, đầu năm 2021 bỗng sôi động và thu hút giới đầu tư bất động sản tìm đến để “săn lùng” những khoảng đất rộng, có vị trí đẹp để thực hiện việc chia tách thửa đất thành từng ô có diện tích khoảng 100m2 rồi rao bán.

Cách thức chuyển đổi đất của giới đầu tư tìm đến xã Hướng Đạo khá giống nhau, họ tìm một khoảng đất đủ rộng, có vị trí gần các điểm công cộng tại địa phương. Sau khi tìm được khoảng đất ưng ý, người đầu tư mua gom các ô đất thành một mảnh lớn, sau đó xây dựng các đường nội bộ bằng bê tông rồi thực hiện việc chuyển đổi đất, phân lô và làm thủ tục tách thửa.

82 ô đất được kẻ vẽ như khu dân cư kiểu mẫu tại thôn Dộc Lịch, xã Hướng Đạo

Thôn Dộc Lịch, xã Hướng Đạo những ngày tháng 4/2021 bỗng “nổi như cồn” khi một mảnh đất rộng hơn 9.000m2 được chia thành 82 ô đất được kẻ vẽ trên thực địa rồi rao bán với giá 3-4 triệu đồng/m2. Nhìn trên bản đồ của người môi giới cung cấp, việc kẻ vẽ các ô đất rải đều trên khoảng đất rộng lớn không khác gì một khu đô thị. Chỉ khác, đây là một khu đô thị nằm trên một ngọn đồi thoai thoải, giữa bốn bề là cây cối của vùng nông thôn huyện Tam Dương.

82 ô đất được phân lô tại thôn Dộc Lịch chỉ là một dẫn chứng rất nhỏ trong thực trạng phân lô, tách thửa tràn làn để rao bán, thổi giá của tỉnh Vĩnh Phúc về thực trạng phân lô, bán nền gây nhiễu loạn thị trường bất động sản, phá vỡ quy hoạch chung và bất chấp các quy định về luật đầu tư bất động sản.

Báo cáo của Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh Tam Dương mới đây cho thấy, Từ năm 2020 đến nay, các giao dịch về đất đai sôi động “bất thường”. Đất đai huyện Tam Dương nhận được sự quan tâm đầu tư của nhiều tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh, cũng như tỉnh khác.

Nhu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi người sử dụng đất thực hiện các quyền tăng cao. Cụ thể, theo số liệu thống kê, trong năm 2015 văn phòng cấp được 1.802 giấy, con số này của năm 2020 là 5.126 giấy.

Tuy nhiên chỉ tính riêng bốn tháng đầu năm 2021 văn phòng tiếp nhận được 6.037 lượt hồ sơ các loại. Tính trung bình, mỗi ngày văn phòng tiếp nhận được 70 lượt hồ sơ các loại chưa kể trả kết quả, hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ, thực hiện cấp 2.700 giấy, chủ yếu là đăng ký biến động thực hiện quyền người sử dụng đất.

Đáng chú ý, việc chia tách thửa từ một thành nhiều mảnh diễn ra theo chiều hướng gia tăng chóng mặt. Tính từ 1/1/2020 đến 30/4/2021 riêng huyện Tam Dương thực hiện chia tách gần 1.000 thửa đất thành gần 3.400 thửa đất với tổng diện tích hơn 1,1 triệu m2.

Riêng bốn tháng đầu năm 2021, trên huyện Tam Dương thực hiện chia tách 449 thửa thành 1.792 thửa với tổng diện tích 582.591 m2. Trong đó việc chia tách từ 1 thửa thành từ 10 thửa trở lên là 37 thửa thành 557 thửa. Việc tách thửa tăng cao so với các năm, ở năm 2019 là 106 thửa, con số này của năm 2020 là 437 và bốn tháng đầu năm 2021 là 449.

Không chỉ riêng địa bàn huyện Tam Dương, các huyện, thành phố khác trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc cũng ghi nhận số lượng tách thửa tăng cao. Chỉ tính từ tháng 1/2020 đến 20/4/2021 đã có 3882 thửa được tách. Đáng chú ý, có trường hợp một hộ dân có đất tách từ 1 thửa thành 82 thửa mới.

Các ô đất được tách thửa tại thôn Giếng Mát, xã Hướng Đạo

Tội phạm lợi dụng cơn sốt đất lập dự án “ma” 

Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Vĩnh Phúc Phan Xuân Khung cho VietNamNet biết, đại dịch Covid-19 khiến nhiều người dân trong thời gian nhàn rỗi có tiền tích lũy về tài chính đã tìm đến cơ hội đầu tư bất động sản với hy vọng làm giàu trong bối cảnh khó khăn chung của cả nước.

Với việc các khu công nghiệp đang được quy hoạch và xây dựng tại huyện Tam Dương đã thu hút rất đông giới đầu tư bất động sản tìm đến khi nhận định lượng lớn lao động sẽ đổ dồn về trong thời gian 1-2 năm tới. Khi lao động tăng cao thì nhu cầu về nhà ở theo đó cũng tăng lên nên việc đón làn sóng mới được chuẩn bị từ khá sớm.

Việc quy hoạch và xây dựng khu công nghiệp Tam Dương nằm trên các xã Hướng Đạo, Đạo Tú (huyện Tam Dương) đã khiến đất nền tại hai xã sôi động bất thường. Có thể nói, chưa bao giờ cơn sốt đất lại lớn và nóng lên bất thường như tại hai xã này. Có thời điểm, chỉ sau một đêm, giá trị mỗi ô đất đã tăng lên chóng mặt, khác xa với giá trị thực tế vốn có.

Thống kê việc chia tách thửa tại Vĩnh Phúc từ tháng 2/2020-4/2021

“Mặc dù là xã ở vùng nông thôn nhưng có thời điểm đất nền tại xã Hướng Đạo còn cao hơn cả khu vực đô thị như Vĩnh Yên và Phúc Yên”, ông Phan Xuân Khung nhìn nhận. 

Theo ông, thực trạng người dân san ủi tạo mặt bằng trên đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm dù chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp hoặc đất thổ cư từng diễn ra tràn lan, có thời điểm khó kiểm soát.

Thậm chí việc chia tách thửa đất, kẻ vẽ, làm đường giao thông nội bộ ngay trên địa bàn mà chính quyền các xã không hay biết hoặc biết nhưng không có biện pháp đủ mạnh để kiềm chế. Việc buông lỏng từ địa phương đã đẩy tình trạng phân lô bán nền càng trở nên phức tạp, không khó để tìm thấy các ô đất được chia ô từ những hàng gạch đỏ dọc các tuyến đường ở các thôn, xã ở các huyện. 

Việc các giao dịch bất động sản nóng lên bất thường tạo nên cơn sốt đất ảo đã tạo cơ hội cho không ít đối tượng lừa đảo khiến nhiều người rơi vào cảnh trắng tay khi mua phải dự án “ma”. 

Điển hình nhất có thể kể đến trường hợp dự án ma mang tên “Khu đô thị Đại An” của bà Đỗ Thúy Miên (SN 1982, trú huyện Bình Xuyên, Vĩnh Phúc). Cuối năm 2020, lợi dụng cơn sốt đất, Miên mua gom khoảng 6 ha đất trồng lúa và một số loại đất khác các hộ dân tại huyện Tam Đảo, Tam Dương và Bình Xuyên. 

Mặc dù chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư thực hiện dự án khu đô thị nhưng Miên đã tự ý thuê người vẽ bản đồ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, lập hồ sơ dự án khu đô thị, nhà ở, phân lô tách thửa thành hàng trăm ô đất với diện tích khoảng 100m2 mỗi ô rồi lên bảng giá và rao bán kèm theo cam kết từ 8-12 tháng sau khi ký hợp đồng sẽ có sổ đỏ. Có ít nhất 131 ô đất đã bị Miên lừa bán với khoảng 30 tỷ đồng.

Tháng 10/2021, Công an tỉnh Vĩnh Phúc tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam Miên để điều tra về hành vi lập dự án khu đô thị trên đất nông nghiệp lừa bán cho nhiều người.

Cách xử trí của Vĩnh Phúc

Tình trạng thị trường bất động sản sôi động bất thường với những cơn sốt đất tại huyện Tam Dương buộc tỉnh Vĩnh Phúc phải vào cuộc nắm bắt và có động thái cứng rắn để kiềm chế. 

Trong một văn bản phát đi gửi các Sở, ngành và UBND các huyện, thành phố hồi cuối tháng 4/2021, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Khước nhận định “trong giai đoạn từ cuối năm 2020, tình trạng giá đất tăng bất thường tại một số địa phương trên địa bàn đang là điểm nóng gây xôn xao dư luận, tiềm ẩn nguy cơ tạo nên một cơn sốt đất ảo ảnh hưởng đến thị trường bất động sản, ảnh hưởng đến công tác quản lý đất đai”.

Cơn sốt phân lô, bán nền được kiềm chế sau nhiều lỗ lực của tỉnh Vĩnh Phúc

Bên cạnh đó, tỉnh Vĩnh Phúc thừa nhận thực trạng, tình trạng chia tách thửa đất không theo quy hoạch, đầu tư xây dựng hạ tầng để chuyển nhượng đất nền tự phát diễn ra tại một số huyện, thành phố.

Sở TN&MT tỉnh Vĩnh Phúc là một trong những đơn vị tham mưu chủ lực đã có những động thái cứng rắn nhằm kiềm chế, siết chặt hoạt động chuyển mục đích sử dụng đất, việc phân lô, bán nền, kinh doanh bất động sản của các hộ gia đình trên địa bàn tỉnh.

Một lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, từ cuối tháng 4/2021 Sở đã yêu cầu các văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và các huyện, thành phố cấp trích lục đến từng thửa đất khi và chỉ khi toàn bộ thửa đất phù hợp quy hoạch được duyệt.

“Việc phân lô, tách thửa đất nhỏ phải được UBND huyện, thành phố cho phép và phê duyệt trên cơ sở ý kiến đồng thuận của UBND cấp xã, phường, thị trấn nơi có đất xin tách. Bên cạnh đó, chúng tôi yêu cầu chặt với việc đầu tư hạ tầng khu đất xin tách thửa khi xây dựng xong phải đảm bảo đấu nối với hạ tầng trong khu vực, đảm bảo các điều kiện cho người nhận chuyển nhượng đất xây nhà để ở”, lãnh đạo Sở TN&MT nói.

Sở TN&MT yêu cầu điều kiện tối thiểu của thửa đất ở hình thành và thửa đất còn lại sau khi tách thửa đối với khu vực thành phố, thị trấn đảm bảo diện tích tối thiểu là 30m2, chiều rộng mặt tiền không nhỏ hơn 3m. Khu vực còn lại, với đồng bằng tối thiểu là 50m2, trung du và miền núi là 100m2 với điều kiện mặt tiền không nhỏ hơn 5m.

Các "dự án" có dấu hiệu sai phạm đang nằm im bất động chờ kết luận của chính quyền

Sở TN&MT tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, có hai phương án đối với việc chia tách đất nhằm kiềm chế việc “bát nháo” phân lô, bán nền. Cụ thể, đối với trường hợp chia tách thửa đất để thừa kế, hiến tặng cho người trong gia đình (không đầu tư hạ tầng, không phân lô và không chuyển nhượng kinh doanh bất động sản) thì văn phòng đăng ký đất đai thực hiện theo nhu cầu của người sử dụng đất. 

Đối với trường hợp đã chia tách đất, có xây dựng đường giao thông và có dấu hiệu kinh doanh bất động sản, hiện trạng thửa đất được phân lô chưa hoàn thiện các hệ thống hạ tầng theo quy định thì tạm dừng cấp quyền sử dụng đất.

Tính từ thời điểm tháng 4/2021 đến tháng cuối tháng 10/2021, theo báo cáo của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Vĩnh Phúc, trên địa bàn các huyện không phát sinh các trường hợp phân lô bán nền với mục đích kinh doanh bất động sản. Các giao dịch chia tách thửa thông thường trong gia đình vẫn được các địa phương thực hiện theo quy định.

Đoàn Bổng