Theo các đại biểu, việc Cục Điện ảnh đưa ra các văn bản và lấy ý kiến góp phần giúp các nhà làm phim xác định rõ định hướng tác phẩm, không bị mông lung qua đó giúp phim tới gần hơn với khán giả. Cơ chế mới thông thoáng về việc dán nhãn đồng thời tạo ra những cơ hội và phương thức cho các nhà làm phim. 

Đa số ý kiến bày tỏ ủng hộ việc soạn dự thảo phân loại phim. Tuy nhiên, họ cũng cho rằng quá trình triển khai sẽ còn nhiều bất cập bởi bảng tiêu chí chưa có những quy định cụ thể, minh bạch. Trong đó, yếu tố cảnh "nóng" được cho là sẽ gây tranh luận giữa các cơ quan quản lý, nhà làm phim và khán giả khi ban hành. 

Quy định về cảnh nóng chưa rõ ràng

Đạo diễn Dương Cẩm Thúy - Chủ tịch Hội Điện ảnh TP.HCM - cho biết cần có sự rõ ràng và thống nhất ngay từ đầu để tránh hiểu lầm cho các nhà làm phim. Bà Thúy dẫn chứng trường hợp diễn viên nhí Nguyễn Phương Trà My khi thực hiện những cảnh nhạy cảm ở tuổi 13 trong phim Vợ ba. Tác phẩm điện ảnh này gây nhiều tranh cãi trên các phương tiện truyền thông xã hội, đồng thời dấy lên làn sóng về vấn đề “dán nhãn” và kiểm duyệt phim vẫn còn nhiều bỏ ngỏ từ nhiều năm qua. 

Hay câu chuyện với phim dán nhãn P (phổ biến với khán giả mọi độ tuổi) được yêu cầu "không có cảnh khỏa thân". Điều này theo bà Thúy là không phù hợp bởi phim ảnh luôn chứa đựng những yếu tố nghệ thuật đẹp, mang tính nhân văn và giàu sức gợi, điển hình như hình ảnh "mẹ cho con bú". "Như vây khán giả nhỏ có được phép xem hay không?", bà nêu vấn đề. 

Các cảnh nóng trên phim xuất hiện nhiều hơn sau khi khâu kiểm duyệt được nới lỏng. 

Ngoài ra, ở các phân loại cảnh nóng, khách mời cũng chỉ ra nhiều yếu tố khó phân biệt ví dụ như ở T16 (Cấm khán giả dưới 16 tuổi) và T18 (Cấm khán giả dưới 18 tuổi). Trong dự thảo ghi cảnh tình dục không được "mô tả thường xuyên và chi tiết", "không kéo dài". Một nhà sản xuất cho rằng các từ ngữ được sử dụng trong văn bản mang tính định tính nhiều hơn định lượng. "Chúng tôi muốn biết "không thường xuyên", "không kéo dài", cụ thể là bao nhiêu", nhà sản xuất phim Trần Thị Bích Ngọc nói. 

Ngoài ra, những yêu cầu trong thông tư như "hành vi tình dục của con người được thể hiện một cách nghệ thuật hay chân thực" còn chung chung. Điều này theo các chuyên gia sẽ trở thành câu hỏi lớn cho các nhà làm phim lẫn khán giả bởi quan niệm mỗi người về sex trên màn ảnh là hoàn toàn khác nhau. Trong khi đó, ranh giới giữa nghệ thuật phản ánh và sự phản cảm rất mong manh. 

Cần siết chặt dán nhãn cảnh nóng, bạo lực trên truyền hình và internet

Bên cạnh 5 xếp loại phim, Luật Điện ảnh sửa đổi có thêm loại K - khán giả dưới 13 tuổi cần cho cha, mẹ hoặc người giám hộ đi cùng khi vào rạp. Đây được xem là điểm đổi mới, tạo sự thông thoáng cho các nhà sản xuất lẫn khán giả. 

Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh cho rằng việc dán nhãn cần được xác định rõ mục đích. Ở nước ngoài, đây là cách để bảo vệ trẻ em khỏi những hình ảnh không phù hợp độ tuổi. Đạo diễn Em và Trịnhnhận định điều này góp phần tăng tính trách nhiệm của phụ huynh trong việc bảo vệ, trông coi con em khi thưởng thức phim ảnh. 

Việc một số phim Việt gần đây không bị kiểm duyệt cắt cảnh nóng là dấu hiệu tích cực, giúp các nhà làm phim không bị gò bó quá nhiều. Mặt khác, điều này cũng đặt ra không ít thách thức trong quá trình quản lý khi tác phẩm phát hành. Mặt khác, một thực trạng ở nền tảng trực tuyến hiện rất ít dán nhãn hoặc hầu như không có biện pháp để giám sát người xem. Khán giả là đối tượng trẻ em chỉ cần có thiết bị điện tử vẫn có thể xem tất cả các phim. 

Đạo diễn Công Hậu - Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh TP cho biết việc dán nhãn, phân loại phim cần được tiến hành gắt gao, quyết liệt hơn. Không dừng ở phim chiếu rạp, công tác này cũng cần phải được quan tâm sâu sát ở các mảng phim truyền hình, trực tuyến,… “Công tác quản lý các phim ngoại chưa được siết chặt. Tôi nhận thấy một số đài truyền hình vẫn chiếu các phim có nội dung đồi trụy, bạo lực và nhan nhản khắp nơi. Với đối tượng hướng đến là gia đình có người lớn, điều này rất nguy hại”, ông nói. 

Xử phạt nặng những đơn vị vi phạm dán nhãn 

Ông Vi Kiến Thành – Cục trưởng Cục Điện ảnh cho rằng Luật Điện ảnh bản sửa đổi có nhiều điểm thay đổi tích cực. Chính sự cởi mở hơn trong xét duyệt góp phần tạo sân chơi thoải mái cho các nhà làm phim, đồng thời phù hợp xu thế phát triển của điện ảnh quốc tế. 

Ngoài các tác phẩm chiếu phương thức truyền thống, ông Thành lưu tâm thêm dòng thêm chiếu mạng trên các nền tảng trực tuyến – xu thế phát triển chính của phim ảnh hiện nay. Sau khi lắng nghe góp ý của các đại biểu, ban soạn thảo sẽ tiến hành điều chỉnh, hoàn thiện và trình Chính phủ vào tháng 11 để thông tư đi vào hoạt động.

Ông Lê Thanh Liêm, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) cho biết ông cùng các bộ phận có liên quan sẽ tiến hành trao đổi thêm để đưa ra những điều khoản chi tiết nhất nhằm đảm bảo không vướng mắc khi áp dụng. Ngoài các thông tư, cơ quan chức năng cũng xây dựng khung chế tài xử phạt đối với các trường hợp vi phạm, không tuân thủ quy định được đưa ra. 

Ngày 15/6. Luật điện ảnh (sửa đổi) được biểu quyết thông qua với với 449/467 (chiếm 90,16%). Luật có 8 chương, với 48 điều và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2023. Với những điểm mới, đông đảo đạo diễn, nhà sản xuất, đơn vị phát hành, đại diện các hiệp hội phim kỳ vọng cho nền phim ảnh Việt Nam. 

Theo dự thảo Luật, phim được phân loại theo nội dung để phổ biến phù hợp với độ tuổi như sau: Loại P là phim được phép phổ biến đến người xem ở mọi độ tuổi; loại T18 là phim được phổ biến đến người xem từ đủ 18 tuổi trở lên; loại T16: Phim được phổ biến đến người xem từ đủ 16 tuổi trở lên; loại T13: Phim được phổ biến đến người xem từ đủ 13 tuổi trở lên; Loại K: Phim được phổ biến đến người xem dưới 13 tuổi với điều kiện xem cùng cha, mẹ hoặc người giám hộ; Loại C: Phim không được phép phổ biến.

Chồng mất từ khi con trai mới học lớp 5 nhưng dù vậy nghệ sĩ Trà My có cách nuôi con đáng ngưỡng mộ. Ở từng giai đoạn khôn lớn của con trai, nghệ sĩ Trà My luôn để mình bé lại từ suy nghĩ và cả phong cách giao tiếp hàng ngày để con trai luôn luôn cảm thấy có một người bạn, một người mẹ và một người cha bên cạnh. 

"Tôi luôn ý thức dạy con biết nấu ăn, rửa bát, nhặt rau, làm mọi việc trong gia đình để không chỉ đỡ bố mẹ mà còn giúp cho bản thân con từ việc nhỏ nhất đến việc lớn", nghệ sĩ Trà My chia sẻ.

Nữ nghệ sĩ xúc động kể lại câu chuyện về bữa cơm đầu tiên Trọng Phúc nấu cho mẹ sau khi bố mất. "Tôi vẫn nhớ mãi bữa cơm đó con mang đậu bị cháy lên và nói: Mẹ ơi, mẹ dậy đi, con xin lỗi mẹ vì bữa cơm không hoàn chỉnh, con vô ý làm đậu cháy. Mẹ cố ăn đi về sau con sẽ rút kinh nghiệm. Tôi cảm động vô cùng".

Nghệ sĩ Trà My chia sẻ, khi con trai đang học Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam và nói mong muốn tiếp tục thi ĐH Sân khấu Điện ảnh để làm đạo diễn chuyên nghiệp, cô cũng rất lo. Học nghệ thuật đã khó trăm bề, đằng này con trai lại chọn 2 chuyên ngành nghệ thuật cùng lúc rất vất vả. Nhưng như những người mẹ khác, luôn mong muốn con có một sự nghiệp vững vàng, đi đúng đường con chọn nên nghệ sĩ Trà My đã đồng ý và động viên con cố gắng. Nghệ sĩ Trà My chia sẻ, mơ ước của con trai khi học đạo diễn điện ảnh là sẽ làm một bộ phim về bố mình.

"Từ trước trước tới nay chưa bao giờ tôi ép buộc hay tạo cho con bất cứ áp lực nào trong cuộc sống cũng như học tập. Tôi luôn cho con sự thoải mái nhất trong cuộc sống cũng như sự lựa chọn trong việc học tập của con. Tôi muốn dù học ở đâu con cũng phải cố gắng đảm bảo tốt chuyên môn", nghệ sĩ Trà My chia sẻ.

Nữ nghệ sĩ xúc động nói: "Trong suốt thời gian con đi học và ôn thi con không phiền mẹ một ngày dù là mưa to gió lớn, con vẫn tự mình khoác áo mưa đi học, đi thi. Con muốn chủ động trong mọi việc. Ngay cả hôm đi thi ĐH Sân khấu Điện ảnh, trường xa cách nhà hơn 10km mà con cũng nhất định không nhờ mẹ. Thực sự tôi cảm động đến rưng rưng... vì khi bố Phúc còn sống, tâm nguyện của anh ấy là sẽ đưa con đi thi đại học. Tôi nghĩ rằng mình sẽ thay bố Phúc làm công việc đó mà vì cuộc sống tự lập từ nhỏ nên con ra dáng người đàn ông trụ cột trong gia đình".

Phòng thu tại nhà để 2 mẹ con nghệ sĩ Trà My thoả đam mê nghệ thuật.

Với đam mê nghệ thuật của con, Trà My luôn ủng hộ hết mình và tạo mọi điều kiện để con có thể phát triển tài năng. Cách đây vài năm, cô đầu tư Trọng Phúc một phòng thu tại nhà để phục vụ đam mê âm nhạc của con. Nữ nghệ sĩ đặt tên phòng thu là "BMP studio", viết tắt từ tên của ba thành viên trong gia đình: Bính - My - Phúc. 

Trọng Phúc cover 'Cả một trời thương nhớ'

Ngân An

Chia sẻ xúc động nghệ sĩ Trà My về mẹ ngày 8/3

Cùng mất chồng ở độ tuổi ngoài 40, Trà My và mẹ dựa vào nhau, động viên nhau nuôi con thơ khôn lớn.