Ông Anders Olsson còn đánh giá cao sự nhạy cảm, đồng cảm của cô với những nhân vật yếu thế trong xã hội, đặc biệt là phụ nữ.

Chiến thắng của Han Kang cũng được xem là bất ngờ bởi trước khi giải thưởng Nobel văn học 2024 được công bố, những cái tên được truyền thông và giới chuyên môn kỳ vọng giành giải gồm Tàn Tuyết của Trung Quốc, Gerald Murnane của Australia, Ngugi Wa Thiong'o của Kenya, Anne Carson của Canada.

Song, nhiều nhà văn trên thế giới đã gửi lời chúc mừng và khen ngợi chiến thắng của nữ nhà văn 54 tuổi. 

Tiểu thuyết gia Deborah Levy chia sẻ: "Tôi xem Han Kang là một trong những tác giả có sự hiểu biết và tài năng thực sự. Tôi rất hạnh phúc khi hay tin cô ấy giành chiến thắng. Chúc mừng Hang Kang với giải Nobel văn học 2024".

Tiểu thuyết gia Max Porter, người tham gia biên tập bản dịch tiếng Anh của cuốnThe Vegetarian (một tác phẩm của Han Kang), khẳng định Han Kang là một nhà văn nội lực và chiến đấu hết mình cho quyền lợi của con người.

"Tài năng của cô ấy đã được ghi nhận với giải thưởng Nobel văn học. Cô ấy sẽ có thêm nhiều độc giả và họ sẽ thay đổi vì những tác phẩm diệu kỳ của cô ấy", Max nói. 

Tác giả kiêm dịch giả người Hàn Quốc Bora Chung cũng gửi lời chúc mừng Han Kang và khẳng định, giới văn chương Hàn Quốc tự hào về chiến thắng của cô. 

"Trong quá trình tạo nên những áng văn thơ tuyệt đẹp, Han Kang luôn trăn trở với câu hỏi đầy đau thương, thế nào là một con người, một giống loài có thể cảm nhận được cả sự tàn ác và cả tình yêu thương. Tôi nghĩ, cô ấy cảm nhận, quan sát không giống bất kỳ một nhà văn nào", Simon Prosser, giám đốc xuất bản của nhà xuất bản Hamish Hamilton nói về Han Kang. 

Tiểu thuyết gia Eimear McBride ngợi ca Han Kang là một trong những nhà văn đương đại vĩ đại nhất vì "cô ấy chính là tiếng nói của phụ nữ, của sự thật và trên hết là sức mạnh của văn chương".

Nhiều năm qua, giải thưởng Nobel văn học được cho là một giải thưởng chỉ tập trung vào các tác giả phương Tây hay ưu ái các tác giả nam. Chiến thắng của Han Kang đánh dấu sự chuyển biến đáng chú ý trong cơ cấu giải Nobel văn học. 

Han Kang trở thành người phụ nữ thứ 18 trong lịch sử giải Nobel văn học giành chiến thắng. Tác giả nữ giành giải Nobel văn học gần nhất là Annie Ernaux (người Pháp) vào năm 2022.

Han Kang (54 tuổi) sinh ra trong một gia đình có truyền thống viết lách. Bố cô là tiểu thuyết gia Han Seung-won nổi tiếng của Hàn Quốc. Cô từng học ngành văn học tại trường đại học Yonsei (Hàn Quốc).

Trong sự nghiệp viết lách của mình, nữ nhà văn người Hàn Quốc đã phát hành tổng cộng 4 cuốn tiểu thuyết, và chính thức cầm bút viết lách vào năm 1993. Thời điểm đó, Han Kang phát hành rất nhiều tập thơ. 

Cái tên Han Kang bắt đầu được giới văn chương quốc tế biết tới vào năm 2007 khi cuốn tiểu thuyết thứ ba của cô mang tên The Vegetarianđược trình làng. The Vegetariankể về quá trình một người phụ nữ mắc bệnh tâm thần và bị gia đình bỏ rơi. 

Cuốn The Vegetariantrở thành tiểu thuyết tiếng Hàn Quốc đầu tiên giành Giải thưởng Booker quốc tế cho tiểu thuyết năm 2016. Cuốn tiểu thuyết này cũng là một trong những cuốn sách đầu tiên của Han Kang được dịch sang tiếng Anh.

Ngoài ra, cô còn giành nhiều giải thưởng văn học lớn tại Hàn Quốc nhờ cuốn The Vegetarian.Năm ngoái, Han Kang được bầu làm Nhà văn quốc tế của Hiệp hội Văn học Hoàng gia. 

Cuốn sách gần nhất cô viết làWe Do Not Part. Cuốn tiểu thuyết nhận được nhiều sự ủng hộ từ độc giả, giới chuyên môn và sẽ được dịch sang tiếng Anh vào năm 2025. 

We Do Not Partkể lại câu chuyện của một nhà văn nghiên cứu về cuộc nổi loạn tại đảo Jeju vào năm 1948-1949 và tác động của nó với một gia đình. Bản dịch tiếng Pháp của cuốn tiểu thuyết đã giành được giải thưởng văn học Médicis Étranger vào năm 2023. 

Tiểu thuyết tự truyện The White Book (Trắng) được phát hành vào năm 2017 cũng là một tác phẩm gây chú ý của Han Kang. Tác phẩm đã lọt vào danh sách những cuốn sách nổi bật trong năm của International Man Booker vào năm 2018. Trắngcũng được dịch ra tiếng Việt và phát hành tại Việt Nam.

Cuốn sách tập trung vào sự mất mát của chị gái cô, một em bé đã chết hai giờ sau khi sinh. Từ thế giới phủ đầy màu trắng ở Warsar, Han Kang đã lang thang vào thế giới tràn ngập sắc trắng của quá khứ xa xôi, với tã quấn, áo sơ sinh và sữa mẹ.

Trắng giống như một nỗi đau cũ chưa lành, là nỗi đau mới còn vấn vương hoài niệm, đưa người đọc đến với thế giới đan xen giữa sự sống và cái chết, giữa hiện tại và quá khứ.

Tác phẩm giống như một chuyến du hành nhằm kiếm tìm sức mạnh nội tại, trải nghiệm sự mong manh của kiếp người và nỗ lực xây dựng lại cuộc đời từ những đau thương. 

Ngoài viết sách, Han Kang cũng là một nhạc sĩ và quan tâm đến nghệ thuật thị giác. Năm 2007, cô đã phát hành một CD với 10 bài hát do cô sáng tác, viết lời và thu âm. 

Hai cuốn sách nổi tiếng của Han Kang gồm Baby Buddhavà The Vegetarianđã được chuyển thể thành phim.

The Vegetarianđã được chuyển thể thành phim điện ảnh, là một trong 14 tác phẩm được lựa chọn tham gia cuộc thi Kể chuyện Thế giới của Liên hoan phim Bắc Mỹ. Bộ phim cũng được đón nhận tại Liên hoan phim Quốc tế Busan (Hàn Quốc). 

Việt Nam vô địch hai lần (2008, 2018) và vào chung kết hai trong ba kỳ gần nhất. HLV Kim Sang-sik cũng được triệu tập lực lượng tốt nhất cho giải đấu. Trong khi đó, nhà vô địch hai kỳ gần nhất Thái Lan cũng có nhiều cầu thủ chất lượng trong đội, nhưng do Thai League 1 vẫn diễn ra nên HLV Masatada Ishii không thể đưa ra lựa chọn tối ưu nhất. Ngoài ra, nhóm cựu binh vẫn có thể đóng góp tốt như Chanathip Songkrasin, Theerathon Bunmathan hay Sarach Yooyen không lên tuyển để nhường cơ hội cho lớp trẻ.

Cuốn sách này đề cập đến cuộc chiến chống tin giả/fake news trên khắp thế giới với nhiều giải pháp được nêu ra, từ những tư liệu cập nhật và những tham luận của các nhà nghiên cứu được trình bày tại một cuộc hội thảo quốc tế ở Canada vào năm 2018. Khái niệm “fake news” thật sự được phổ biến rộng rãi từ năm 2016 khi ông Donald Trump tranh cử tổng thống, làm nên một chiến thắng khó tin trong lịch sử nước Mỹ. Người ta bảo rằng, fake news đã “tạo” ra một tổng thống như thế. Kể từ đó, “You are fake news” luôn được cựu Tổng thống Donald Trump nhắc đến như một câu cửa miệng khi có những tin tức bất lợi về ông.

Trong thời đại 4.0 hiện nay, cổng thông tin điện tử hàng ngày luôn có hằng hà sa số tin thật lẫn tin giả, làm sao để người dùng mạng xử lý thông tin một cách thông minh? Cuốn sách này sẽ mang lại cho bạn những kiến thức và cách phân biệt fake news. Fake news là một thông tin hoàn toàn giả hoặc bịa đặt, phóng đại hay bóp méo, xuyên tạc đến mức không còn là thật, xuất hiện dưới dạng tin tức báo chí, lan truyền chủ yếu trên mạng xã hội qua việc chia sẻ, để đánh lừa công chúng nhằm đạt được một mục đích (chính trị, ý thức hệ, kinh tế, lợi ích…) nào đó.

Tin giả hiện nay đã là nội dung quan tâm của nhiều giới, từ các nhà nghiên cứu về truyền thông, các nhà xã hội học đến các chính trị gia, nhà kinh tế học, luật gia, thậm chí cả các nhà thư viện học. Nhiều dự án, công trình nghiên cứu được tiến hành, nhiều hội thảo được tổ chức, các phương tiện truyền thông truyền thống cũng rất quan tâm đến vấn đề này. Cuốn sách này đã thử lý giải nhiều câu hỏi liên quan đến fake news như: Vì sao cái giả lại hấp dẫn hơn cái thật? Vì sao cái giả dễ được tin là thật? Vì sao cái giả lại gây hậu quả và tác hại thật?

Cuốn sách đề cập đến các nội dung chính:

Fake news, sự lây lây lan và mục đích được tạo ra: Nhận diện fake news và trả lời các câu hỏi: Fake news là gì? Một hiện tương “rượu mới bình cũ” hay là một thực tế hoàn toàn mới được sinh ra cùng với các mạng xã hội? Fake news lây lan như thế nào, được dẫn dắt bởi những động cơ nào và được tạo ra nhằm mục đích gì? Tuyên truyền điện tử là gì? Vì sao nó được xem là một công cụ để kiểm soát xã hội của các nhà nước hiện nay?

Tin giả, thách thức và khủng hoảng báo chí -Nhận diện những thách thức và những nguy cơ mới mà tin giả đặt ra: Xóa nhòa ranh giới giữa chung và riêng? Sự chú ý (theo dõi) trở thành giá trị? Bong bóng lọc và sự phân hóa xã hội? Sự thật trở thành thứ yếu? Trong bối cảnh của những nguy cơ mới này, truyền thông truyền thống (báo chí) lại rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Biểu hiện của cuộc khủng hoảng này là gì? Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng đối với thông tin ra sao?

Báo chí tự cứu mình và chống tin giả- Cuộc chiến “kép” của truyền thông truyền thống. Một là, thoát khỏi khủng hoảng tài chính bằng cách nào? Hai là, chống tin giả ra sao? Xem ra cuộc chiến này giống như cuộc đối đầu giữa chàng tí hon David và gã khổng lồ Goliath. Việc hợp tác để sản xuất nội dung cho các mạng xã hội là cơ may hay là nguy cơ bị lệ thuộc và “bán mình” cho các nền tảng này?

Liệu truyền thông truyền thống có còn con đường nào khác để tồn tại, từ đó giành lại niềm tin của công chúng, sự ổn định và phát triển của xã hội? Truyền thông truyền thống sẽ thay đổi như thế nào để thoát khỏi khủng hoảng và khẳng định là người bảo vệ sự thật và và nền dân chủ? Có mô hình thành công nào hay giải pháp nào trong việc tìm kiếm những nguồn thu mới? Có thể buộc các nền tảng trả tiền nội dung tin tức? Truyền thông truyền thống có thể khôi phục sự đáng tin cậy của mình bằng cách nào? Liệu việc kiểm tra thông tin (fact checking) có đủ để chống tin giả hay chỉ vẫn là chạy theo đuôi tin giả và cứ mãi là “trâu chậm uống nước đục”.

Pháp luật, cách tiếp cận và chọn lựa khác- Luật pháp như “cây gậy” để răn đe những ai tạo ra tin giả. Tùy theo thực tế pháp luật, chính trị và xã hội, mỗi nước có cách tiếp cận và chọn lựa khác nhau. Nhiều nước không xem fake news là phạm pháp nhưng không phải vì thế mà bó tay với fake news. Trong khi đó, nhiều nước lại đưa ra một đạo luật mới với những khoản tiền phạt rất nặng, thậm chí bỏ tù đối với người phát tán tin giả và với các mạng xã hội (cùng với nhiều ràng buộc trách nhiệm khác nữa).

Xoá mù, kiến thức và kỹ năng số cho công dân- Khảo sát giải pháp dựa trên các công dân để đấu tranh chống tin giả: “Xóa mù truyền thông” (hay xóa mù tin tức). Được xem là chương trình hành động của thế giới trong thế kỷ 21 (giống như chương trình xóa mù chữ trong thế kỷ 20), xóa mù truyền thông là trang bị cho công dân, nhất là công dân trẻ, những hiểu biết và kỹ năng cần thiết giúp họ có được một tư duy phê phán, từ đó hiểu, phân tích và đánh giá các thông tin và hình ảnh trên không gian trực tuyến. Khi mỗi công dân được xóa mù, nghĩa là được trang bị hiểu biết và các kỹ năng số, họ sẽ hành động! Những cơ sở thực tiễn và xã hội nào cho thấy đòi hỏi này là cấp bách, phải tiến hành càng sớm càng tốt ngay khi các công dân này còn ngồi trên ghế nhà trường.

Do các đặc điểm của tin giả, không một giải pháp đơn lẻ nào có thể giải quyết được vấn đề tin giả mà cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau.

Sử dụng luật pháp là cần thiết, nhưng nếu muốn đảm bảo có sự hợp tác của các mạng xã hội thì việc vung cao “cậy gậy” này là không đủ. Liệu “cây gậy” mới này có là giải pháp hiệu quả cho vấn nạn tin giả mà không gây nguy hại đến quyền tự do ngôn luận không? Liệu các mạng xã hội có thực sự muốn hợp tác để ngăn chặn tin giả bằng cách kiểm soát các nội dung, xử lý các cáo giác, gỡ bỏ các nội dung hay chỉ làm chiếu lệ để “né” pháp luật vì sợ bị xử phạt? Liệu các mạng xã hội có thích đóng vai trò quan tòa để phán xử đúng sai, thật giả, đi ngược lại nguyên tắc kinh doanh “một nền tảng” của họ? Hay chỉ khi người sử dụng Internet, trong vai trò vừa là người tạo ra, tiêu thụ và phân phối lại thông tin, đủ khả năng không tiếp nhận, từ chối, tẩy chay tin giả, thì khi đó họ mới có thể góp phần điều chỉnh dòng lũ thông tin này? Mối đe dọa bị đông đảo khách hàng tẩy chay không chỉ ở một nước mà nhiều nước và khắp thế giới mới là “củ cà rốt” đáng sợ và đủ sức buộc các nền tảng mạng xã hội phải đi vào khuôn phép?

Cũng thế, báo chí cho dù có ra sức kiểm tra dữ kiện song cũng không khỏi rơi vào cảnh “múa gậy rừng hoang” trong lúc lại đang suy yếu. Làm sao một “Tề Thiên đại thánh” đơn độc có thể vung thiết bảng, tả xung hữu đột, trấn an được mọi yêu tinh ma quái? Hay chỉ khi Tề Thiên đại thánh biết bứt lông nhân bản thành hàng ngàn Tề Thiên khác thì mới có khả năng làm được điều đó?

Cũng thế, không thể chỉ có một trung tâm xử lý tin giả mà mỗi công dân phải là một “trung tâm” biết phân biệt đâu là tin thật, đâu là tin giả. Khi mỗi công dân có hiểu biết và năng lực tự xử lý, tự “miễn nhiễm”, trước hết là cho mình và tiếp theo là hành động, thì mới có thể tạo nên thế trận “nghìn tay, nghìn mắt” đủ sức lập ra những rào cản để ngăn chặn sự xâm nhập của tin giả?

Quỳnh My