-  Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, em sống với bà ngoại. Rồi bà ngoại cũng qua đời, em phải tự mình bươn trải. Chính vì điều đó mà mẹ anh nói em là “kẻ hám tiền” và “dù có chết bà cũng không bao giờ đồng ý”.

TIN BÀI KHÁC

Giờ đây, loài người đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng mới trong tương tác người - máy. Thay vì phải học cách sử dụng các giao diện phức tạp, chúng ta đang quay trở lại với phương thức giao tiếp tự nhiên nhất: ngôn từ. Với sự xuất hiện của các mô hình ngôn ngữ lớn như được ứng dụng trong ChatGPT, lần đầu tiên trong lịch sử, máy không còn yêu cầu người phải học cách hiểu nó nữa; chính nó học cách hiểu chúng ta.

Trong vài thập kỷ qua, cách thức con người tương tác với máy móc đã trải qua những bước tiến đáng kể.

Trong công việc hiện tại ở một công ty phát triển phần mềm AI, tôi được chứng kiến sức mạnh đáng kinh ngạc của các đa mô hình ngôn ngữ lớn. Chỉ với vài câu lệnh đơn giản, AI có thể phân tích hàng nghìn trang tài liệu trong vài giây, trích xuất thông tin, tạo ra các báo cáo chuyên sâu, viết mã nguồn cho các ứng dụng phức tạp, hay thậm chí giúp các chuyên gia y tế đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. Trong lĩnh vực giáo dục, AI có thể đóng vai trò người hướng dẫn kiên nhẫn, thích ứng với phong cách học tập của từng học sinh. Trong kinh doanh, nó có thể phân tích xu hướng thị trường, dự đoán hành vi khách hàng và đề xuất chiến lược kinh doanh.

Tuy nhiên, điều thú vị là sức mạnh to lớn này không tự nhiên mà có. Nó cần được khai phá thông qua những câu lệnh (prompt) được thiết kế tinh tế và chính xác. Và ở đây, tôi đã thấy một hiện tượng đáng chú ý trong đội ngũ làm việc của mình: những người thành công nhất trong vai trò Prompt Engineer - những chuyên gia "điều khiển" AI - không phải là các kỹ sư được đào tạo chuyên sâu về AI, mà là những chuyên viên nghiệp vụ ở độ tuổi 30, đặc biệt là những người có khả năng diễn đạt rõ ràng và tổ chức ý tưởng mạch lạc. Họ giống như những nhạc trưởng tài ba, biết cách điều phối dàn nhạc AI để tạo ra những bản hòa tấu hoàn hảo. Trong khi đó, đến phân nửa kỹ sư AI được đào tạo bài bản lại chưa phát huy được tốt năng lực AI dù chung một mô hình - không phải vì họ thiếu kiến thức kỹ thuật, mà vì họ chưa phát triển kỹ năng diễn đạt ý tưởng một cách hiệu quả. Điều này cho thấy, trong thời đại AI, khả năng sử dụng ngôn từ chính xác và rõ ràng không chỉ là một kỹ năng mềm đơn thuần nữa, mà đã trở thành một năng lực cốt lõi để khai thác sức mạnh công nghệ.

Trong 300.000 năm tiến hóa của con người hiện đại, ngôn ngữ trở thành cầu nối giữa những ý tưởng trừu tượng và hành động thực tế. Từ những hang động nguyên thủy đến đỉnh cao của đô thị hiện đại, mọi tiến bộ mà loài người đạt được đều gắn bó chặt chẽ với khả năng mô tả, giải thích và tổ chức ý tưởng thông qua lời nói và văn bản. Hàng nghìn thế hệ đã tích lũy và tinh chỉnh cách chúng ta sử dụng ngôn từ, giúp nó trở thành một công cụ sắc bén để dẫn dắt xã hội hướng tới những triển vọng mới. Và bây giờ, với các bước ngoặt công nghệ lớn gần đây, sức mạnh ấy không hề bị lu mờ - mà thay vào đó, nó đang được khuếch đại lên một tầm cao mới.

Khi cuộc cách mạng công nghiệp AI tiếp tục phát triển, khả năng sử dụng ngôn từ không chỉ là một nghệ thuật, mà là một kỹ năng mang tính chiến lược. Khi AI ngày càng trở thành đồng nghiệp và cộng sự của chúng ta, những người có khả năng diễn đạt trôi chảy và chính xác sẽ nắm giữ lợi thế lớn hơn cả. Họ không cần phải viết đoạn mã phức tạp, nhưng họ biết cách "nói chuyện" với AI để biến nó thành công cụ làm việc hiệu quả. Thực tế này cho thấy một thay đổi: cách mạng AI không chỉ tạo ra những công việc hoàn toàn mới, mà còn tái định nghĩa thế nào là sự chuyên nghiệp và hiệu quả trong công việc. Những người giỏi hiểu và ra lệnh cho AI không phải là những siêu nhạc trưởng kỹ thuật, mà là những người có cái nhìn tổng quát, hiểu sâu nghiệp vụ và trên hết, biết tổ chức và truyền tải ý tưởng.

Điều này có ý nghĩa sâu sắc đối với giáo dục và phát triển nghề nghiệp. Các em học sinh và người lao động cần được khuyến khích trau dồi kỹ năng sử dụng ngôn từ - không phải để viết văn hoa mỹ, mà để diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng, súc tích và hiệu quả. Môn Văn học trong trường học không chỉ đơn thuần là học thuộc tác phẩm văn chương, mà phải được xem là công cụ rèn luyện tư duy logic và khả năng diễn đạt. Song song với đó, việc nắm vững kiến thức chuyên môn và thấm nhuần kiến thức từ các môn STEM - khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học, vẫn là nền tảng không thể thiếu để có thể vận dụng công nghệ AI một cách hiệu quả trong từng lĩnh vực cụ thể.

Chúng ta đang chứng kiến một vòng tuần hoàn thú vị trong lịch sử công nghệ: từ giao tiếp bằng ngôn từ, qua giai đoạn giao diện đồ họa phức tạp, và giờ đây quay trở lại với ngôn từ ở một tầm cao mới. Điều này không chỉ đơn thuần là sự trở về, mà là một bước tiến quan trọng trong việc làm cho công nghệ trở nên gần gũi và tự nhiên hơn với con người.

Cũng giống như việc ông cha ta từng phát minh ra cách truyền đạt qua chữ viết hàng nghìn năm trước để bảo tồn tri thức, chúng ta ngày nay phải học cách sử dụng ngôn từ để mở khóa tiềm năng của AI. Đây không chỉ là một bước tiến của kỹ thuật, mà còn là sự khẳng định rằng: ngôn ngữ tiếp tục là lõi cốt của nhân loại. Tương lai sẽ thuộc về những người biết cách vận dụng sức mạnh của ngôn từ để điều khiển và cộng tác với AI. Đó không phải là một kỹ năng xa vời hay khó nắm bắt - nó bắt nguồn từ khả năng giao tiếp cơ bản nhất của con người. Điều quan trọng là chúng ta phải nhận ra giá trị của nó và đầu tư thời gian để phát triển kỹ năng này một cách có chủ đích.

Trần Hồng Tài

Neymarđã trải qua mùa hè với những ồn ào về tương lai, khi rất nhiều tin tức đề cập đến khả năng anh rời PSG để gia nhập một câu lạc bộ thuộc Premier League.

Thế nhưng, cho đến khi trái bóng bắt đầu lăn, "Hoàng tử bóng đá Brazil" đã gạt bỏ những nghi ngờ về cam kết của anh với đội bóng thủ đô Paris thông qua một loạt màn trình diễn ngoạn mục.

Kể từ khi rời Barcelona để cập bến PSG với tiền phá vỡ hợp đồng kỷ lục 222 triệu euro, Neymar đang có khoảng thời gian bùng nổ nhất.

Người hâm mộ PSG say mê chứng kiến các bàn thắng mà Neymar trực tiếp thực hiện, cùng các đường kiến ​​tạo quyết định cho đồng đội.

Theo nhịp điệu của cầu thủ người Brazil, Lionel Messi cũng đang di chuyển đều đặn trong giai đoạn đầu mùa giải 2022-23.

Họ, những người bạn thân khi còn sống tại Barcelona (gồm cả Luis Suarez), một lần nữa kết hợp thành cặp đôi hoàn hảo.

Chiến thắng chật vật của PSG trước đối thủ yếu Brest ở vòng 7 Ligue 1 đến theo công thức này: Messitung đường chuyền đẳng cấp để Neymar dứt điểm với kỹ thuật ở mức cực cao.

Đồng thời, hai người cũng là bộ đôi hào phóng nhất trong bóng đá châu Âu. Không có đối tác nào tạo ra nhiều đường chuyền thành bàn như họ.

Với pha xử lý siêu đẳng trong trận thắng Brest, Messi đã có 7 đường chuyền thành bàn. Tất cả đều thuộc Ligue 1. Neymar cũng có 7 pha kiến tạo, gồm 6 ở giải vô địch Pháp và 1 trên sân chơi Champions League.

Trong mùa giải thứ hai ở Paris, Messi dần quen với bầu không khí mới, ổn định cuộc sống riêng. Từ đó, anh có được nhiều cảm xúc hơn cho bóng đá. Ngôi sao người Argentina cũng giúp Neymar tìm lại động lực và niềm cảm hứng cao nhất.

Mbappe hưởng lợi

Người được hưởng lợi nhiều nhất từ lòng vị tha của Messi và Neymar là ai? Câu trả lời: Kylian Mbappe, một nhân vật mà kể từ khi anh "quay xe" với Real Madrid để gia hạn hợp cùng PSG đã gây nên rất nhiều tranh cãi về ứng xử với đồng đội.

Mbappe vẫn chưa có bất kỳ pha kiến tạo thành bàn nào sau 509 phút thi đấu trên mọi mặt trận.

Tính đến thời điểm này, tuyển thủ Pháp cũng không phải chân sút số 1 trong đội. Anh hiện có 9 bàn thắng, với 7 ở Ligue 1 và 2 tại Champions League.

Neymar đang là người dẫn đầu danh sách ghi bàn của PSG với 10 pha lập công (8 Ligue 1 và 2 Siêu Cúp Pháp). Messi đứng thứ 3 với 4 bàn thắng, đều thuộc giải pháp.

Có đến 7 trong 9 bàn thắng của Mbappeđược kiến tạo bởi Messi (4) và Neymar (3). Pha mở tỷ số vào lưới Juventus ở đấu trường Champions League của Kylian đến từ đường chuyền đầy ngẫu hứng của cựu ngôi sao Santos.

Những gì Mbappe trải qua trong giai đoạn đầu mùa này tương phản với thống kê ấn tượng mà anh có được trong mùa trước: 26 pha kiến tạo sau 46 trận chính thức, vượt xa người đứng thứ hai là Messi (15 đường chuyền thành bàn).

Sau khi đóng vai trò quan trọng trong việc Leonardo (GĐTT) và Mauricio Pochettino (HLV) phải ra đi, Mbappe đang tạo cho mình nhiều quyền lực hơn ở Công viên các Hoàng tử. Gần đây anh bị chỉ trích rất nhiều về sự ích kỷ.

Trong bóng đá, ích kỷ đôi khi được khuyến khích vì nhiều cầu thủ có khả năng tạo đột biến trong những thế trận đối phương phòng ngự chặt chẽ. Tuy nhiên, vấn đề của Mbappe là anh đang đặt lợi ích cá nhân lên quá cao và thường xuyên phản ứng với đồng đội. Neymar và Hakimi đã rơi vào tình cảnh này.

Trước Juventus, PSG toát mồ hôi giữ chiến thắng 2-1 vì Mbappe mải mê tìm hat-trick cho mình. Trên sân nhà, đội bóng thủ đô chiến thắng nhờ Donnarumma có pha phản xạ cản phá cú sút phạt đền của Islam Slimani.

Điều này là lời cảnh báo cho việc cần giảm bớt cái tôi để phục vụ lợi ích tập thể. Trong một mùa giải kỳ lạ, khi các đội phải chạy nước rút ngay từ giai đoạn đầu vì lần đầu tiên World Cup diễn ra vào cuối năm, đến lúc Mbappe cần nhìn vào Messi và Neymar để thay đổi.

Messi kiến tạo tuyệt đỉnh cho Neymar, PSG thắng hú vía Brest